| A B C D E F G H I J K L Ł M N O P R S T W Z |
| Lokal baza (LB): |
pomieszczenie wykorzystywane przez jednostki pionu „T” (techniki operacyjnej) i „B” (obserwacji) SB; miejsce służące do gromadzenia i przechowywania używanych przez Służbę Bezpieczeństwa dokumentów, narzędzi, odzieży i sprzętu specjalistycznego, LB zwykle był usytuowany w pobliżu mieszkania osoby inwigilowanej, w którym planowano założyć podsłuch pokojowy bądź podgląd dokumentowany fotograficznie, bądź w którym planowano przeprowadzić tajne przeszukanie. LB był również miejscem, gdzie funkcjonariusze SB mogli się ukryć, oczekując na opuszczenie przez osobę inwigilowaną jej mieszkania, względnie schować się w przypadku jej spotkania. LB były organizowane na zasadach właściwych dla organizacji lokali kontaktowych; właściciele mieszkań, w których zorganizowano LB, byli werbowani i rejestrowani na zasadach właściwych dla dysponentów LK. M. Komaniecka, Osobowe źródła informacji w technice operacyjej, w: "Aparat represji w Polsce Ludowej 1944-1989, nr 1(5)2007. Zobacz również: "T", pion, "B", pion, Obserwacja, Podsłuch pokojowy (PP), Podgląd i dokumentacja fotograficzna (podgląd dokumentowany fotograficznie, PDF), Tajne przeszukanie (TP), Lokal kontaktowy (LK), Dysponent lokalu kontaktowego (lokalu przejściowego, lokalu bazy, punktu odbioru) |
|---|---|
| Lokal konspiracyjny: |
wg Instrukcji 1953 poprzednik lokalu kontaktowego (1) i mieszkania konspiracyjnego. Zobacz również: Lokal kontaktowy (LK), Mieszkanie konspiracyjne (MK), Instrukcja 1953, Instrukcja 1955b |
| Lokal konspiracyjny Departamentu I MSW: |
lokal kontaktowy wykorzystywany przez Departament I MSW (wywiad SB). Zobacz również: Lokal kontaktowy (LK) |
| Lokal kontaktowy (LK): |
mieszkanie wynajmowane przez SB, służące do celów operacyjnych, niemal wyłącznie do potajemnych spotkań funkcjonariuszy ze współpracownikami SB. Zorganizowanie LK miało służyć zakonspirowaniu kontaktów funkcjonariuszy z ich współpracownikami. Właściciel lub najemca mieszkania podpisywał z SB umowę o jego udostępnianiu (za wynagrodzeniem) w konkretnych dniach i godzinach. Najczęściej jako LK wynajmowane były mieszkania osób (funkcjonariuszy państwowych i partyjnych, pracowników państwowych przedsiębiorstw) wyjeżdżających na dłuższy czas za granicę. LK mogły być także tworzone w pomieszczeniach instytucji publicznych (z wyjątkiem lokali instancji partyjnych, prezydiów rad narodowych oraz organizacji społeczno – politycznych, sądów, prokuratur, mieszkań posłów sejmu PRL, pracowników Najwyżej Izby Skarbowej, członków władz politycznych i państwowych, sędziów, prokuratorów). SB nie mogła informować właściciela LK o faktycznym celu jego wykorzystania. LK nie można było organizować w mieszkaniu, w którego sąsiedztwie mieszkały osoby będące „przedmiotem zainteresowania operacyjnego”. Funkcjonariusze SB byli odpowiedzialni za utrzymanie w tajemnicy przeznaczenia LK, m.in. obowiązywał zakaz „wprowadzania” do LK (tj. odbywania tam spotkań) współpracowników znających się nawzajem. Instrukcja 1970a. 2. [WSW] LK wg Instrukcji WSW 1984 było wykorzystywanym do spotkań ze współpracownikami WSW wynajętym mieszkaniem prywatnym, względnie pomieszczeniem wojskowym lub należącym do instytucji cywilnej, „zapewniającym tajność spotkań”. Właściciel (dysponent) LK i jego współlokatorzy „winni być ludźmi dyskretnymi, o właściwej postawie ideowo-politycznej i moralnej”; nie można było organizować LK w mieszkaniu, którego bezpośrednimi sąsiadami były osoby inwigilowane przez WSW, SB i MO. Obowiązywał także zakaz organizowania LK w pomieszczeniach PZPR, SB, MO, legalnie działających stronnictw i organizacji politycznych, młodzieżowych, związków zawodowych itd., oraz w budynkach sądów i prokuratur, a także w mieszkaniach członków władz i organizacji partyjnych i politycznych oraz prokuratorów i sędziów; należało także unikać umieszczania kilku LK w jednym budynku „jeżeli mogłoby to wpływać ujemnie na tajność odbywanych spotkań”. Właściciele (dysponenci) LK WSW byli werbowaniu do współpracy na zasadach właściwych dla tajnych współpracowników, zawierano z nimi ponadto pisemną umowę wynajmu zawierającą klauzulę zachowania w tajemnicy wykorzystywania mieszkania przez WSW i wysokości wynagrodzenia. Wykorzystywanie LK zawieszano, gdy pojawiło się podejrzenie jego dekonspiracji – do czasu wyjaśnienia podejrzenia, a rezygnowano z niego, gdy stwierdzono, że doszło do dekonspiracji, uzyskano materiały kompromitujące właściciela/dysponenta LK lub jego współlokatorów, wreszcie, gdy rozwiązano współpracę z przyjmowanym w LK współpracownikiem WSW, który okazał się być „dwulicowcem” (tj. zatajał informacje przed WSW), „prowokatorem” bądź przestępcą. Instrukcja WSW 1984, §50-53. Zobacz również: Instrukcja 1970a, Instrukcja WSW 1984, Tajny współpracownik (TW) |
| Lokal przejściowy (LP): |
pomieszczenie wykorzystywane przez jednostki pionu „T” (techniki operacyjnej) dla umieszczenia linii przesyłowych (technicznych) prowadzących z urządzeń podsłuchowych działających w inwigilowanym mieszkaniu do punktu odbioru (lub innych urządzeń techniki operacyjnej); LP zwykle organizowano w mieszkaniach sąsiadujących z mieszkaniem, w którym umieszczono podsłuch. Linie przesyłowe podsłuchu do punktów odbioru przeprowadzano w wielu przypadkach także przewodami kominowymi, technicznymi, przez pomieszczenia ogólnodostępne (strychy itp.) etc. Zobacz również: "T", pion, Punkt odbioru (PO), Podsłuch |