Podzespół

Komenda Wojewódzka Milicji Obywatelskiej w Radomiu 1975 - 1983

Województwo radomskie w granicach określonych ustawą z dnia 28 maja 1975 r. o dwustopniowym podziale administracyjnym Państwa oraz o zmianie ustawy o radach narodowych (Dz.U. z 1975 r., nr 16, poz. 91).

Komenda Wojewódzka Milicji Obywatelskiej rozpoczęła działalność z dniem 1 czerwca 1975 r. (znoszenie i powoływanie jednostek milicji leżało w kompetencjach ministra spraw wewnętrznych na mocy Dekretu z dnia 21 grudnia 1955 r. o organizacji i zakresie działania Milicji Obywatelskiej (Dz.U. z 1955 r. Nr 46 poz. 311)). W skład tzw. kierownictwa wchodził komendant wojewódzki oraz jego trzej zastępcy: ds. SB, ds. MO oraz ds. Administracyjno-Gospodarczych, a od 1981 r. także ds. Polityczno-Wychowawczych. Komenda Wojewódzka MO w Radomiu była terenowym organem podlegającym MSW. Liczyła ona ok. 30 komórek organizacyjnych: wydziałów kierowanych przez naczelników oraz sekcji zarządzanych przez kierowników. W skład KWMO w Radomiu wchodziły następujące komórki: Inspektorat Analityczno-Informacyjny przy zastępcy komendanta wojewódzkiego MO ds. SB, Wydział „B”, Wydział „C”, Wydział „T”, Wydział „W”, Wydział II, Wydział III, Wydział IIIA (od 1979 r., przemianowany w 1981 r. na Wydział V), Wydział IV, Wydział Paszportów, Wydział Śledczy, Samodzielna Sekcja „A”, Wydział do walki z Przestępstwami Gospodarczymi, Wydział Dochodzeniowo-Śledczy, Wydział Finansowy, Wydział Gospodarki Materiałowo-Technicznej, Wydział Inspekcji, Wydział Inwestycji i Remontów, Wydział Kadr, Wydział Kryminalistyki, Wydział Kryminalny, Wydział Łączności, Wydział Ogólny, Wydział Polityczno-Wychowawczy, Wydział Prewencji, Wydział Ruchu Drogowego, Wydział Szkolenia, Wojewódzkie Stanowisko Kierowania, Wydział Zdrowia, ZOMO. Z poważniejszych zmian organizacyjnych w latach 1975-1983 należy zwrócić uwagę przede wszystkim na utworzenie pionu polityczno-wychowawczego i powołanie w listopadzie 1981 r. zastępcy komendanta oraz utworzenie Wydziału Polityczno-Wychowawczego. Później, 1 stycznia 1983 r., na bazie stanowiska inspektora ds. ochrony przemysłu w Wydziale Inspekcji, powołany został Inspektorat Ochrony Przemysłu. Struktury terenowe KWMO w Radomiu, utworzone w 1975 r., objęły gminy wchodzące w skład woj. Radomskiego, wymienione w Rozporządzeniu Rady Ministrów z 30 maja 1975 r. w sprawie określenia miast oraz gmin wchodzących w skład województw (Dz.U. z 1975 r. Nr 17 poz. 92). Liczba i obszar działania jednostek terenowych nie uległy do 1990 r. zmianom oprócz nazewnictwa spowodowanego tzw. reformą gen. Czesława Kiszczaka z 1983 r. Z dniem 15 sierpnia 1982 r. powołano jednostki rejonowe MO, w tym komendy miejskie (KM MO) w Radomiu, Grójcu i Pionkach. Do 1983 r. działały zatem KMMO w: Radomiu, Grójcu i Pionkach, Komisariaty MO (KMO) w: Białobrzegach, Kozienicach, Lipsku, Przysusze, Szydłowcu i Zwoleniu, dwa komisariaty znajdujące się na terenie większych rejonów: w Iłży (podległy KMO w Lipsku) i w Warce (podległy KMMO w Grójcu) oraz komisariat kolejowy w Radomiu (podległy KMMO w Radomiu). Uzupełnieniem była sieć 51 posterunków zlokalizowanych w następujących miejscowościach: Belsk Duży, Błędów, Błotnica, Borkowice, Ciepielów, Chlewiska, Chotcza, Chynów, Drzewica, Garbatka, Gielniów, Głowaczów, Gniewoszów, Goszczyn, Grabów nad Pilicą, Gowarczów, Gózd, Jasieniec, Jastrząb, Jedlnia Letnisko, Jastrzębia, Jedlińsk, Kazanów, Klwów, Kowala, Magnuszew, Mirów, Mogielnica, Nowe Miasto nad Pilicą, Odrzywół, Orońsko, Pniewy, Policzna, Potworów, Promna, Przyłęk, Przytyk, Radzanów, Rusinów, Rzeczniów, Sieciechów, Sienno, Skaryszew, Solec nad Wisłą, Stromiec, Tczów, Wieniawa, Wierzbica, Wolanów, Wyśmierzyce, Zakrzew. W jednostkach terenowych po 1975 r. nie było struktur SB, za wyjątkiem działających w latach 1975-1983 w dużych jednostkach (późniejszych RUSW) Referatów Paszportów, podległych Wydziałowi Paszportów SB KWMO w Radomiu. Zadania związane z działalnością Służby Bezpieczeństwa realizowali funkcjonariusze wydziałów SB z komendy wojewódzkiej w Radomiu. Z chwilą utworzenia KWMO w Radomiu powstał także Wydział „C”, którego jedną z sekcji stanowiło archiwum, przejmujące akta spraw zakończonych po 1 lipca 1975 r. Zasady funkcjonowania archiwum regulowało zarządzenie nr 034/74 ministra spraw wewnętrznych (dalej MSW) z 10 maja 1974 r. w sprawie postępowania z aktami archiwalnymi w resorcie spraw wewnętrznych, które zostało znowelizowanie zarządzeniem nr 030/79 MSW z 2 lipca 1979 r. Do archiwum trafiły także zasoby kartoteczne dotyczące osób mieszkających na terenie woj. radomskiego, przekazane przez KW MO w Kielcach oraz KW MO w Warszawie (w odniesieniu do dawnego powiatu grójeckiego), a także akta osobowe zwolnionych funkcjonariuszy SB, MO i członków ORMO. Akta znajdujące się w zespole byłego KWMO/WUSW w Radomiu tworzą następujący układ rzeczowy: Materiały operacyjne: I – Teczki personalne i pracy osobowych źródeł informacji (tajnych współpracowników, kontaktów operacyjnych, konsultantów SB, tajnych współpracowników WSW i Zwiadu WOP), teczki personalne dysponentów lokali kontaktowych, kandydatów na osobowe źródła informacji i na dysponentów lokali kontaktowych; II – Akta spraw operacyjnego sprawdzenia i operacyjnego rozpracowania odnoszące się do osób, środowisk i wydarzeń, kwestionariusze ewidencyjne dotyczące osób; III – Akta postępowań przygotowawczych i spraw śledczych Wydziału Śledczego, prowadzonych przeciwko osobom i środowiskom; IV – Akta spraw obiektowych dotyczących zakładów pracy, organizacji i wydarzeń. Akta osobowe: V – Teczki personalne funkcjonariuszy SB; VI – Teczki osobowe funkcjonariuszy MO; VII – Teczki osobowe pracowników cywilnych. Akta administracyjne – zarządzenia, decyzje, rozkazy, wytyczne MSW, KGMO, komendanta wojewódzkiego MO/szefa WUSW w Radomiu; regulaminy organizacyjne, zakresy działań, etaty poszczególnych wydziałów, sekcji i jednostek terenowych; dzienniki podawcze i korespondencyjne wraz ze skorowidzami, rejestry przesyłek miejscowych kancelarii i sekretariatów wydziałów i jednostek terenowych; plany, sprawozdania opisowe i statystyczne wydziałów i jednostek terenowych; charakterystyki kontrwywiadowcze woj. radomskiego, dokumentacja prowadzonych szkoleń; protokoły i spisy zdawczo-odbiorcze stanowisk oraz akt przekazanych do archiwum, protokoły brakowania i zniszczenia dokumentacji; rozliczenia funduszu „O”; dokumentacja związana z dopuszczeniem do prac stanowiących tajemnicę państwową (tzw. „MOB”), korespondencja wydziałów i placówek terenowych dot. powyższych zagadnień. Akta obronne – plany, meldunki, mapy, zestawienia statystyczne i korespondencja wydziałów oraz jednostek terenowych dot. przygotowania do działań w wypadku zagrożenia bezpieczeństwa państwa oraz wojny (tzw. „PZ” i „W”). Materiały ewidencyjne – kartoteka ogólnoinformacyjna, kartoteki pomocnicze (zagadnieniowa; TW według pseudonimów, adresów, miejsc pracy, zawodu, znajomości języków obcych; spraw według kryptonimu, adresu, miejsca pracy; kartoteka dopuszczenia do prac tajnych MOB), karty ewidencyjne do akt funkcjonariuszy i pracowników SB/MO; książka mikrofilmów, dziennik oraz kartoteka koordynacyjna, kserokopia dziennika rejestracyjnego. Biblioteka – część zbioru bibliotecznego znajdującego się na stanie KWMO/WUSW w Radomiu.