Zespół / zbiór

Wojskowa Prokuratura Rejonowa w Szczecinie [1940] 1946-1955 [1998]

Terytorium byłego województwa szczecińskiego w granicach administracyjnych z lat 1946 i 1950.

20 stycznia 1946 roku Naczelny Dowódca Wojska Polskiego marszałek Michał Rola-Żymierski rozkazem nr 023/Org. powołał do życia sieć Wojskowych Prokuratur Rejonowych. Bezpośrednią przyczyną, która legła u podstaw decyzji o powołaniu nowego organu sprawiedliwości była zmieniająca się sytuacja wewnętrzna w Polsce po 1945 roku. Nowa władza potrzebowała sprawnego aparatu karno-śledczego, który zdołałby stłumić opór społeczny oraz działania opozycji politycznej, która zagrażała powoli kształtującej się hegemoni Polskiej Partii Robotniczej. Sformowanie Wojskowych Prokuratur Rejonowych oraz Wojskowych Sądów Rejonowych zmieniało środek ciężkości w ówczesnym wymiarze sprawiedliwości przesuwając jego punkt w stronę lojalnego wojskowego aparatu sprawiedliwości. Zmiany legislacyjne poczynione od 1944 roku dawały wojskowemu wymiarowi sprawiedliwości narzędzia umożliwiające stosowanie restrykcyjnego prawa w stosunku do żołnierzy oraz osób cywilnych. Do najważniejszych aktów prawnych regulujących ten stan rzeczy należy: Kodeks Karny Wojska Polskiego uchwalony dekretem z 23 września 1944 roku, Dekret z 31 sierpnia 1944 roku O wymiarze kary dla faszystowsko- hitlerowskich zbrodniarzy winnych zabójstw i znęcania się nad ludnością cywilną oraz dla zdrajców Narodu Polskiego, Dekret z 16 listopada 1945 roku O postępowaniu doraźnym, Dekret z 13 czerwca 1946 roku O przestępstwach szczególnie niebezpiecznych w okresie odbudowy państwa, zwany również „małym kodeksem karnym”. Do zadań, jakie przewidziano dla WPR należało: ściganie cywilów, którzy popełnili przestępstwa mieszczące się w ramach ,,małego kodeksu karnego”, a także przestępstw popełnionych przez funkcjonariuszy urzędu bezpieczeństwa publicznego, milicjantów oraz żołnierzy Korpusu Bezpieczeństwa Wewnętrznego. Ponadto wojskowi prokuratorzy mieli przejąć nadzór nad śledztwami prowadzonymi przez wydziały śledcze Wojewódzkich Urzędów Bezpieczeństwa Publicznego. Taki wachlarz kompetencji czynił WPR sprawnym orężem komunistów do walki z opozycją wewnętrzną oraz oporem społecznym. W strukturze wojskowego aparatu sprawiedliwości prokuratura wojskowa podlegała bezpośrednio NDWP. Zastępcą do spraw wymiaru sprawiedliwości NDWP był Naczelny Szef Sądownictwa Wojennego, który poprzez naczelnego prokuratora zarządzał Naczelną Prokuraturą Wojskową. Natomiast NPW zarządzała siecią wojskowych prokuratur. Prokuratorzy wojskowi i oficerowie śledczy byli niezależni od sądów wojskowych w odróżnieniu od cywilnego aparatu sprawiedliwości gdzie prokuratorzy działali w ramach właściwego sądu. Kolejną charakterystyczną cechą dla nowych prokuratur był sposób rozlokowania ich sieci. Prokuratury były tworzone bezpośrednio dla województw a nie dla jednostek wojskowych lub garnizonów. Wspomniany już rozkaz organizacyjny Nr 023/Org. z 20 stycznia 1946 roku powoływał WPR w Poznaniu, Bydgoszczy, Łodzi, Rzeszowie, Białymstoku, Warszawie, Lublinie, Olsztynie, Katowicach, Wrocławiu, Krakowie, Gdańsku, Koszalinie oraz Kielcach. Łącznie utworzono 14 prokuratur na terenie całego kraju. Pierwotnie, zgodnie z rozkazem, WPR dla Pomorza Zachodniego miała powstać w Koszalinie. Jednakże, z powodu przeniesienia w styczniu 1946 roku WUBP z Koszalina do Szczecina, za siedzibę prokuratury obrano Szczecin natomiast w Koszalinie utworzono Wojskową Prokuraturę Rejonową w Szczecinie z Ekspozyturą w Koszalinie. 28 marca 1946 roku przy alei Wojska Polskiego 66 rozpoczęła swoją działalność WPR w Szczecinie. Pierwszym szefem prokuratury wojskowej został dr Marian Szpak-Szpakowski. Początkowo obsada personalna oraz struktura wewnętrzna przedstawiała się bardzo skromnie. Doskonale ten stan rzeczy oddaje pierwszy rozkaz wydany przez dr Mariana Szpak-Szpakowskiego, w którym to prokurator przedstawia skład osobowy na dzień 28 marca 1946 roku. Analiza powyższego dokumentu pozwala przedstawić pierwszą strukturę organizacyjną WPR w Szczecinie. Na czele prokuratury stał prokurator, jego zastępcą był wiceprokurator, dalej w strukturze organizacyjnej byli czterej podprokuratorzy, następnie dwóch oficerów śledczych. Natomiast ostatnim stanowiskiem wchodzącym w skład korpusu oficerów sprawiedliwości MON był etat asesora. W ramach prokuratury działał jeden sekretariat, który obsługiwał pracowników merytorycznych. Na czele sekretariatu stał kierownik sekretariatu, do zadań, którego należała opieka nad kancelaria ogólną i tajną. Łącznie ze stanowiskiem kierownika dla sekretariatu prokuratury przewidziano siedem etatów: po jednym stanowisku sekretarza, kancelarzysty, ekspedytora i pisarza oraz dwa etaty dla maszynistek. Natomiast na podstawie Sprawozdania z wizytacji Wojskowej Prokuratury Rejonowej w Szczecinie w dniach 23-25 czerwca 1948 roku można dokładniej przedstawić strukturę wewnętrzną prokuratury wraz z zakresem obowiązków i kompetencji przypisanymi do poszczególnych stanowisk. Na czele prokuratury stał prokurator, który zatwierdzał akty oskarżenia, prowadził nadzór nad śledztwami oraz reprezentował urząd na zewnątrz. Jego zastępcą był wiceprokurator, do zadań którego należał nadzór nad śledztwami prowadzonymi przez wydział specjalny Komendy Wojewódzkiej Milicji Obywatelskiej. Ponadto w skład prokuratury wchodziło czterech podprokuratorów, z których każdy posiadał odrębny zakres obowiązków. Pierwszy podprokurator prowadził nadzór nad śledztwami prowadzonymi przez WUBP. Drugi podprokurator zajmował się przestępstwami z art. 4 i 18 dekretu O przestępstwach szczególnie niebezpiecznych w okresie odbudowy państwa z 13 czerwca 1946 roku. Trzeci podprokurator sprawował nadzór nad KBW i sprawami prowadzonymi przez wydział ds. funkcjonariuszy WUBP. Natomiast czwarty prokurator zajmował się nadzorem nad wykonywaniem wyroków. Kolejny szczebel w hierarchii zajmowali oficerowie śledczy, dla których zostały przewidziane dwa etaty. Analogicznie jak w przypadku podprokuratorów każdy oficer śledczy miał odrębny zakres obowiązków. Pierwszy oficer śledczy zajmował się prowadzeniem spraw 12 pułku KBW, zaś drugi oficer został przydzielony do pomocy wiceprokuratorowi. Podobnie do pomocy wiceprokuratorowi został przydzielony asesor. Pierwsze poważne zmiany organizacyjne przeprowadzono w styczniu 1949 roku. Likwidacja w strukturach MON Głównego Inspektoratu Ochrony Pogranicza spowodowała reorganizację sieci wojskowych prokuratur na terenie całego kraju. W rozkazie organizacyjnym nr 0228/Org. Szef Departamentu Służby Sprawiedliwości Ministerstwa Obrony Narodowej rozwiązał prokuratury wojskowe istniejące w strukturach GIOP, w Brygadach Ochrony Pogranicza oraz Samodzielnym Batalionie Ochrony Pogranicza. W tym samym rozkazie nakazuje utworzenie stanowiska podprokuratora odpowiedzialnego za prowadzenie spraw Wojsk Ochrony Pogranicza w czterech prokuraturach wojskowych w Katowicach, Białymstoku, Szczecinie i w Gdańsku oraz w dziewięciu ekspozyturach, w tym w koszalińskiej ekspozyturze WPR. Efektem reorganizacji sieci wojskowych prokuratur było utworzenie nowego stanowiska podprokuratora w WPR w Szczecinie, który zajął się sprawami prowadzonymi przez 8 WOP. Analogicznie podobne stanowisko utworzono w koszalińskiej ekspozyturze prokuratury. Nowy podprokurator w Koszalinie przejął sprawy prowadzone przez prokuraturę 12 WOP. Kolejna zmiana organizacyjna w funkcjonowaniu WPR w Szczecinie nastąpiła w 1950 roku, związana była z wprowadzeniem nowego podziału administracyjnego państwa. Rozkazem szefa DSS MON Nr 013 z 4 sierpnia 1950 roku oraz rozkazem organizacyjnym Nr 080 z 28 lipca 1950 roku rozwiązano Ekspozyturę WPR w Koszalinie. W wyniku reorganizacji sieci prokuratur wojskowych powstała odrębna Wojskowa Prokuratura Rejonowa w Koszalinie, która swoją działalność rozpoczęła 11 września 1950 roku. Zgodnie z rozkazem organizacyjnym Szefa Sztabu Generalnego nr 080/Org. z 28 lipca 1950 roku nowo sformowana WPR w Koszalinie przejęła bezpośrednio sprawy wszczęte po 4 sierpnia 1950 roku. 25 kwietnia 1955 roku NPW wydała zarządzenie organizacyjne Nr 003/55 nakazujące likwidację sieci WPR. W konsekwencji tego WPR w Szczecinie została zlikwidowana, natomiast dokumentacja oraz prowadzone sprawy zostały przekazane innym instytucjom.

Przez cały okres działalności akta wytworzone przez WPR w Szczecinie były przechowywane w urzędzie. W okresie swojego funkcjonowania prokuratura wojskowa dokonała dwóch sukcesji akt. W styczniu 1949 roku odbyło się pierwsze przejęcie dokumentacji, które było wynikiem likwidacji urzędu prokuratora w strukturach Wojsk Ochrony Pogranicza. Do zasobu wojskowej prokuratury włączono dokumentację wytworzoną w latach 1946-1948 przez prokuraturę 8 i 12 WOP. Akta spraw zakończonych stanowią sukcesję bierną. Natomiast akta spraw niezakończonych były kontynuowane przez wojskowych prokuratorów. W większości przypadków przejęta dokumentacja została przerejestrowana do repertoriów prowadzonych przez WPR. Natomiast akta spraw które nie uległy przerejestrowaniu były prowadzone w oparciu o repertoria prokuratury WOP. Druga sukcesja związana jest z reorganizacją wojskowego aparatu sprawiedliwości w 1950 roku. Zgodnie z rozkazem Nr 013 DSS MON z dnia 4 sierpnia 1950 roku i rozkazem organizacyjnym Nr 080 z dnia 28 lipca 1950 roku akta po rozformowanej ekspozyturze w Koszalinie zostały podzielone pomiędzy dwóch sukcesorów. Do WPR w Szczecinie przekazano: repertoria Pr, W i Cp za lata 1948-1949 wraz z aktami, wykazy aresztowanych i listów gończych oraz akta z kancelarii ogólnej za lata 1948-1949 z wyłączeniem sześciu spraw niezałatwionych. W Koszalinie pozostały akta spraw karnych wszczętych po 4 sierpnia 1950 roku. Ponadto w całości przekazano kancelarię tajną za lata 1948-1950 ponieważ zawierała aktualne rozkazy i zarządzenia, które miały być pomocne w procesie organizacji WPR w Koszalinie. Likwidacja wytwórcy akt w maju 1955 roku spowodowała początkowo podział jego zasobu pomiędzy dwóch sukcesorów. W pierwszej kolejności w maju 1955 roku WPR w Szczecinie przekazała Prokuraturze Wojewódzkiej w Szczecinie akta niezakończonych spraw karnych prowadzonych przeciwko cywilom za lata 1946-1955 wraz z listami gończymi. Łącznie w maju 1955 roku prokuratura wojskowa przekazała 51 spraw do Prokuratury Wojewódzkiej w Szczecinie. W tym samym miesiącu WPR w Szczecinie przekazała pozostałą część zgromadzonej dokumentacji do Wojskowej Prokuratury Garnizonowej w Szczecinie. Prawdopodobnie w toku prowadzonych prac ,,porządkowych” w WPG wydzielono cztery grupy akt, które zostały przekazane do czterech urzędów. Prokuratura Wojewódzka w Szczecinie przejęła akta zakończonych spraw karnych prowadzonych w latach 1946-1955 przeciwko cywilom z wyłączeniem spraw dotyczących szpiegostwa. Ponadto WPG w Szczecinie przekazała akta wykonania kary oraz wszystkie pomoce ewidencyjne: repertoria Pr, Cp i W wraz ze skorowidzami. Powyższa dokumentacja została przekazana 8 spisami zdawczo-odbiorczymi w maju i czerwcu 1955 roku. Archiwum Pomorskiego Okręgu Wojskowego w Bydgoszczy przejęło większość dokumentacji administracyjnej wraz z aktami personalnymi pracowników cywilnych WPR w Szczecinie. Akta zostały przekazane dwudziestoma pięcioma spisami zdawczo-odbiorczymi w okresie od sierpnia do października 1956 roku. Łącznie WPG w Szczecinie przekazała 368 j.a. Prokuratura Pomorskiego Okręgu Wojskowego w Bydgoszczy przejęła w całości dokumentację po byłej Prokuraturze 8 i 12 WOP, której akta zostały zarchiwizowane w archiwum WPR w Szczecinie. Ponadto WPG w Szczecinie przekazała akta wytworzone przez Ekspozyturę WPR w Koszalinie. Materiały zostały przekazane dwoma spisami zdawczo-odbiorczymi 16 lipca 1955 roku. Wojskowa Prokuratura Garnizonowa w Szczecinie do swojego zasobu włączyła akta niezakończonych spraw z lat 1946-1955, prowadzonych przez WPR w Szczecinie przeciwko żołnierzom oraz cywilom oskarżonym o szpiegostwo, a także akta spraw zakończonych. Dodatkowo WPG w Szczecinie przejęła książki rozkazów dziennych za lata 1947-1955 oraz dwa dzienniki ewidencji pism. Rok później na podstawie rozkazu dziennego Nr 103/56 z 5 października 1956 roku WPG w Szczecinie przekazała akta po byłej WPR w Szczecinie spisem zdawczo-odbiorczym do Archiwum POW w Bydgoszczy. Podsumowując zasób byłej WPR w Szczecinie został podzielony pomiędzy czterech sukcesorów. Trzech z nich działało w ramach wojskowych struktur a jeden jako cywilny organ sprawiedliwości. Dla lepszego obrazu dziejów zespołu w tym miejscu warto podzielić ,,historię wędrówki” akt od momentu rozproszenia do momentu scalenia, na dwa działy: cywilny i wojskowy. Do dnia dzisiejszego w prokuraturze nie zachowały się żadne informacje obrazujące dzieje akt po byłej WPR między 1955 i 2001 rokiem. Pierwsze informacje pochodzą dopiero z 2001 roku. Następca prawny Prokuratury Wojewódzkiej, Prokuratura Okręgowa w Szczecinie przekazała 27 listopada 2001 roku 138 j.a. Archiwum Państwowemu w Szczecinie. Przekazana dokumentacja zawierała jedynie repertoria i skorowidze. Natomiast brak jest akt spraw. W 2001 roku dokumentacja po byłej WPR w Szczecinie trafiła do Archiwum Państwowego w Szczecinie, gdzie poddano ją konserwacji oraz dezynfekcji w komorze fumigacyjnej. Ponadto akta zinwentaryzowano i uporządkowano. Natomiast 5 maja 2003 roku Archiwum Państwowe w Szczecinie użyczyło akta po byłym WSR i byłej WPR w Szczecinie Oddziałowi IPN w Poznaniu. Łącznie przekazano 516 j.a., które zostały zarejestrowane w Poznaniu jako spis IPN Po 374. 6 lutego 2006 roku poznański Odział IPN przekazał protokołem nr 1/06 około 354 mb akt do nowo utworzonego Oddziału IPN w Szczecinie. Wśród przekazanych materiałów znajdowały się dokumenty po byłej WPR. Przekazane dokumenty wchodziły w skład depozytu pochodzącego z Archiwum Państwowego w Szczecinie. W Szczecinie akta zostały zarejestrowane w książce nabytków jawnych pod numerem pozycji IPN Sz 187. Dzieje dokumentacji po byłej WPR przekazanej do organów wojskowych podobnie jak w przypadku Prokuratury Wojewódzkiej w Szczecinie są nieznane. Można jednak na podstawie fragmentarycznych informacji w pewnym stopniu zrekonstruować dzieje akt. Akta przekazane bezpośrednio do Archiwum POW w Bydgoszczy w 1955 roku oraz dokumenty przekazane przez WPG w Szczecinie w 1956 roku do tego archiwum, zostały w 1957 roku przeniesione z Bydgoszczy do Torunia. Do nowej siedziby Archiwum POW w budynku koszar Bramy Lubickiej. W Toruniu, jeszcze w tym samym roku przeprowadzono skontrum zasobu oraz uzupełniono sygnatury na aktach. Śladem po skontrum przeprowadzonym w 1957 roku są wpisy umieszczone na niektórych teczkach. Na ostatniej karcie lub na wewnętrznej stronie obwoluty umieszczono wpis ,,sprawdzono zawartość teczki 1957 rok”. Jednak nie wiadomo, kiedy do zasobu Archiwum POW w Toruniu włączono akta przekazane w 1955 roku do Prokuratury Pomorskiego Okręgu Wojskowego w Bydgoszczy. Prawdopodobnie powyższe dokumenty z prokuratury przekazano między 1957 i 1962 rokiem. Świadczą o tym wpisy na niektórych aktach, które są wynikiem drugiego skontrum zasobu Archiwum POW w Toruniu przeprowadzonego w latach 1962-1963. 17 lipca 2008 roku Filia nr 1 Archiwum Wojsk Lądowych w Toruniu przekazała 648 j.a., w tym dokumentację po byłej WPR do szczecińskiego Oddziału IPN. Akta zostały przekazane na zasadzie użyczenia. W Szczecinie zostały zarejestrowane w księdze nabytków jawnych pod pozycją IPN Sz 397.

Obecny zespół liczy 1353 j.a. a jego granice chronologiczne wyznaczają lata [1945]1946-1955[1998]. Anteriora zespołu stanowią akta sprawy o sygnaturze IPN Sz 397/1118. Początkowo sprawa była prowadzona przez Prokuraturę Sądu Okręgowego w Szczecinie następnie przez Prokuraturę 12 Dywizji Piechoty. Dopiero w 1947 roku akta sprawy trafiły do WPR w Szczecinie. Posteriora zespołu stanową akta o sygnaturze IPN Sz 397/1213. Do akt sprawy włączono kopie postanowienia Wojskowego Sądu Okręgowego w Poznaniu z 25 marca 1998 roku o zasądzeniu dodatkowego odszkodowania dla pokrzywdzonego. Granice terytorialne zespołu obejmują początkowo obszar Okręgu Pomorze Zachodnie a następnie województwa szczecińskiego w granicach terytorialnych z lat 1946 i 1950. Akta po byłej WPR w Szczecinie przechowywane w Oddziale IPN w Szczecinie stanowią tylko ułamek całej wytworzonej dokumentacji. Do dnia dzisiejszego zachowało się około 30% akt wytworzonych przez WPR w Szczecinie. Trzon zespołu stanowi dokumentacja przekazana przez Archiwum Wojsk Lądowych w Toruniu. Są to głównie akta spraw karnych prowadzonych przeciwko żołnierzom KBW, WOP oraz cywilom oskarżonym o szpiegostwo, a także dokumentacja administracyjna. W zdekompletowanym stanie do dania dzisiejszego zachowały się pomoce ewidencyjne. Najliczniejszą grupę stanowią repertoria Pr i W natomiast inne pomoce ewidencyjne zachowały się w pojedynczych egzemplarzach. Największą grupę akt reprezentują akta spraw prowadzonych przeciwko żołnierzom WOP, KBW i cywilom oskarżonym o szpiegostwo. Powyższe dokumenty stanowią istotny materiał badawczy. Przede wszystkim są bezcennym źródłem przy badaniu systemu pracy prokuratury oraz represyjności prawa w okresie stalinowskim. Kolejną grupę akt stanowi dokumentacja administracyjna wytworzona w okresie funkcjonowania urzędu. Do tej kategorii zostały między innymi zakwalifikowane dzienniki korespondencyjne, które są doskonałym materiałem badawczym pomocnym przy badaniu systemu kancelaryjnego wytworzonego w wojskowych organach sprawiedliwości w okresie istnienia Ludowego Wojska Polskiego. Między innymi na ich podstawie można prześledzić i odtworzyć obieg pism w urzędzie oraz formę załatwiania spraw. Kolejną grupę reprezentuje korespondencja między WPR i wyższymi instancjami. Zgromadzone akta dotyczą korespondencji w sprawach karnych prowadzonych przez prokuraturę, na przykład zapytania czy też sprawozdania z przebiegu prac nad prowadzonymi sprawami. Rozkazy zarządzenia i okólniki wyższych instancji to kolejna część akt, która zawiera rozkazy, zarządzenia, okólniki, instrukcje wydane przez NPW, DOW, DSS MON oraz rozkazy wydane przez jednostki WOP i KBW objęte nadzorem WPR w Szczecinie. Pod względem tematycznym zgromadzone materiały są bardzo urozmaicone. Zawierają instrukcje regulujące pracę urzędu oraz wytyczne dotyczące prowadzenia spraw przez prokuraturę. Wśród zachowanych akt administracyjnych znajduje się także typowa dokumentacja statystyczna i analityczna ukazująca ilość prowadzonych spraw, śledztw oraz przyszłe plany pracy WPR w Szczecinie. Bardzo ciekawą część zespołu archiwalnego przedstawia dokumentacja dotycząca bezpośrednio funkcjonowania urzędu. Na przykład: sprawy kancelaryjne i organizacyjne które dotyczą funkcjonowania sekretariatu. Sprawy finansowe i gospodarcze ukazujące wykorzystanie funduszy w prokuraturze czy też sprawy pracownicze i akta osobowe pracowników cywilnych. W ich skład wchodzą rozkazy personalne dotyczące kadry oficerskiej, podoficerskiej i pracowników cywilnych zatrudnionych w urzędzie. Inne materiały stanowią akta nadzoru nad jednostkami WOP i KBW. W większości są to sprawozdania i raporty z kontroli powyższych jednostek. Większość dokumentacji stanowią poszyty formatu A-4. Są to akta spraw oraz dokumentacja administracyjna. Ponadto w skład zespołu wchodzą również księgi, na ogół są to repertoria oraz dzienniki ewidencji pism. Cześć dokumentacji została ponumerowana i opieczętowana pieczęcią lakową u wytwórcy. Pozostałe akta zostały ponumerowane i opieczętowane w WPG w Szczecinie. W większości przypadków akta zachowały się w stanie dobrym. Zauważalne uszkodzenia występują w kilku teczkach z dokumentacją administracyjną wytworzoną w latach 1951-1952. Akta te wymagają konserwacji.

Dokumentacja tworząca zespół ,,Wojskowa Prokuratura Rejonowa w Szczecinie” została przekazana do Instytutu na zasadzie użyczenia na czas określony. Dlatego też niemożliwe jest uporządkowanie akt tworzących zespół zgodnie z zasadami metodyki archiwalnej. Jednakże w ramach prowadzonych prac nad przygotowaniem inwentarza zgromadzone akta zostały zinwentaryzowane i pogrupowane na trzy serie akt. Pierwszą serię tworzą generalia, drugą pomoce ewidencyjne, natomiast trzecią grupą składową zespołu są specjalia. Pierwszą serię akt stanowi dokumentacja administracyjna, która została podzielona na dziesięć rzeczowych podserii: dzienniki korespondencyjne, korespondencja miedzy WPR i wyższymi instancjami, rozkazy zarządzenia i okólniki wyższych instancji, rozkazy dzienne, sprawozdania- plany pracy, sprawy kancelaryjne i organizacyjne, sprawy finansowe, sprawy pracownicze, nadzór nad jednostkami KBW i WOP, akta personalne. W obrębie podserii akta zostały ułożone chronologicznie. Do drugiej serii zostały zakwalifikowane pomoce ewidencyjne takie jak repertoria i skorowidze. Powyższa seria dla większej przejrzystości została podzielona na dwie podserie. Pierwszą podgrupę tworzą repertoria, którym nadano następujący układ: repertoria po byłej WPR w Szczecinie, dalej repertoria Ekspozytury WPR w Koszalinie oraz repertoria po 12 WOP. Na końcu zaś został ułożony wyciąg z repertoriów ogólnych stworzony przez WPG w Szczecinie. Drugą podserię stanowią skorowidze, które zostały ułożone analogicznie jak repertoria. Trzecią serię dokumentów stanowią akta spraw będące równocześnie specjaliami zespołu. Powyższe materiały zostały ułożone analogicznie jak repertoria. Serie rozpoczynają dokumenty wytworzone bezpośrednio przez WPR w Szczecinie. Akta nadzoru Pr i akta wykonania kary W, dalej materiały wytworzone przez Ekspozyturę WPR w Koszalinie: akta nadzoru Pr Eksp. Na końcu zaś ułożono akta po 12 WOP: akta nadzoru POP, akta pomocy prawnej Cp, akta badań wstępnych Pbp. Na poziomie jednostki dokumentacja została ułożona według sygnatur wytwórcy w kolejności rejestracji spraw w repertorium.

Źródła archiwalne: Archiwum Instytutu Pamięci Narodowej Oddział w Krakowie: AIPN Rz 122/12; Archiwum Wojskowej Prokuratury Garnizonowej w Szczecinie: AWPG w Szczecinie, Przekazane do archiwum POW, bez sygnatury; AWPG w Szczecinie, Spis akt przekazanych po byłej WPR, bez sygnatury; AWPG w Szczecinie, Teczka Nr 14. Protokoły zdawczo-odbiorcze, repertoria, skorowidze, akta nadzoru, akta wykonania kary byłej WPR, 3 i 4 oddziału OP, Ekspozytury Wojskowej Prokuratury Rejonowej w Szczecinie i akta w sprawach żołnierzy WOP za lata 1946-1955, bez sygnatury. Akty normatywne: Dekret z dnia 31 sierpnia 1944 roku O wymiarze kary dla faszystowsko-hitlerowskich zbrodniarzy winnych zabójstw i znęcania się nad ludnością cywilną oraz dla zdrajców Narodu Polskiego. DzU, 1944, nr 4, poz.16; Kodeks Karny Wojska Polskiego uchwalony dekretem 23 września 1944 roku. DzU, 1944, nr 6, poz. 27; Dekret z 16 listopada 1945 roku O postępowaniu doraźnym DzU, 1945, nr 53, poz. 301; Dekret z 13 czerwca 1946 roku. O przestępstwach szczególnie niebezpiecznych w okresie odbudowy państwa. DzU, 1946, nr 30, poz. 192. Literatura: Grobelny Stanisław, Wpływ wojskowych przepisów kancelaryjnych i archiwalnych na kształtowanie zasobu archiwalnego w latach 1945-1955, Biuletyn Wojskowej Służby Archiwalnej, 1983 nr 12; Kordula Leszek, Filia nr 1 Archiwum Wojsk Lądowych w Toruniu, ,,Rocznik Archiwalno Historyczny Centralnego Archiwum Wojskowego” 2008, nr 1/30; Ptaszyński Radosław, Wojskowy Sąd Rejonowy i Wojskowa Prokuratura Rejonowa w Szczecinie w latach 1946-1955, Szczecin 2010; Zaborski Marcin, Ustrój sądów wojskowych w Polsce w latach 1944-1955, Lublin 2005.