Subfonds

Subfonds

A group of records forming division of –> Fonds based on the administrative structure of the fond’s creator or its historical activity, acquisitions, structural changes and merges”

Characteristic of the archival fonds (collection)

Affiliation with the IPN Archives
Group of documents
Cywilne organy bezpieczeństwa państwa
Name of the archival fonds (collection)
Wojewódzki Urząd Spraw Wewnętrznych w Łomży [1975] 1983-1990
Subfonds

Wojewódzki Urząd Spraw Wewnętrznych w Łomży 1983 - 1990

Daty dokumentów w podzespole
Starting date
1983
Closing date
1990
Informacje o podzespole
The territorial scope of a documents creator activities

Zasięg działania pokrywał się z obszarem terytorialnym woj. łomżyńskiego. Obejmował miasta: Ciechanowiec, Goniądz, Grajewo, Jedwabne, Kolno, Nowogród, Rajgród, Stawiski, Szczuczyn, Wysokie Mazowieckie i Zambrów oraz gminy: Andrzejewo, Bełda, Białaszewo, Boguty-Pianki, Ciechanowiec, Czyżew-Osada, Gać, Goniądz, Grabowo, Grajewo, Jedwabne, Kolno, Nowogród, Klukowo, Kobylin-Borzymy, Kołaki Kościelne, Kulesze Kościelne, Lachowo, Łomża, Mały Płock, Miastkowo, Nowe Piekuty, Nur, Perlejewo, Piątnica, Przytuły, Radziłów, Rajgród, Rogienice Wielkie, Rutki, Sokoły, Stawiski, Szczepankowo, Szepietowo-Stacja, Szczuczyn, Szumowo, Śniadowo, Trzcianne, Turośl, Wąsosz, Wysokie Mazowieckie, Wizna, Zambrów, Zaręby Kościelne, Zawady i Zbójna.

Charakterystyka archiwalna

Wojewódzki Urząd Spraw Wewnętrznych w Łomży został powołany do życia w wyniku realizacji zapisów Ustawy z dnia 14 lipca 1983 r. o urzędzie Ministra Spraw Wewnętrznych i zakresie podległych mu organów (Dz.U. Nr 38, poz. 173) oraz Zarządzenia Organizacyjnego nr 0153/Org MSW Ministra Spraw Wewnętrznych z dnia 27 lipca 1983 r. Rozkazem organizacyjnym Szefa WUSW nr LO/015/83 z dnia 8 sierpnia 1983 r. dokonano zmian organizacyjnych w jednostkach MO i SB woj. łomżyńskiego. Komendy wojewódzkie MO przemianowano na wojewódzkie urzędy spraw wewnętrznych, zaś komisariaty MO na miejskie i rejonowe urzędy spraw wewnętrznych. Stanowiska komendantów zastąpiono funkcją szefów urzędów. Obszar ich kompetencji został określony w Zarządzeniu nr 03/84 Ministra Spraw Wewnętrznych z dnia 20 stycznia 1984 r. w sprawie zakresu działania wojewódzkiego urzędu spraw wewnętrznych. Zmiana nomenklatury kadry kierowniczej objęła również jednostki organizacyjne niższego szczebla. Wojewódzkiemu Urzędowi Spraw Wewnętrznych w Łomży podlegały Miejski Urząd Spraw Wewnętrznych w Łomży, Rejonowe Urzędy Spraw Wewnętrznych w Grajewie, Kolnie, Wysokiem Mazowieckiem i Zambrowie oraz podległe im posterunki MO. Miejskiemu Urzędowi Spraw Wewnętrznych w Łomży podlegały posterunki w Jedwabnem, Miastkowie, Nowogrodzie, Piątnicy, Śniadowie i Wiźnie. Rejonowy Urząd Spraw Wewnętrznych w Grajewie nadzorował posterunki w Goniądzu, Radziłowie, Rajgrodzie, Szczuczynie, Trzciannem i Wąsoszy; RUSW w Kolnie posterunki w Grabowie, Małym Płocku, Stawiskach, Turośli i Zbójnej, RUSW w Wysokiem Mazowieckiem posterunki w Bogutach Piankach, Ciechanowcu, Czyżewie Osadzie, Klukowie, Kobylinie Borzymach, Kuleszach Kościelnych, Nowych Piekutach, Nurze, Perlejewie, Sokołach, Szepietowie Stacji i Zarębach Kościelnych; RUSW w Zambrowie posterunki w Andrzejewie, Kołakach Kościelnych, Rutkach, Szumowie i Zawadach. Struktura organizacyjna WUSW składała się z wydziałów, dzielących się na sekcje oraz inspektoratów i samodzielnych sekcji realizujących określone zdania. Stanowisko Szefa Urzędu objął dotychczasowy Komendant Wojewódzki MO w Łomży płk Stefan Sokołowski. Funkcje zastępców objęli dotychczasowi zastępcy komendanta: ds. SB - ppłk Jerzy Panasewicz, ds. MO - ppłk Ryszard Zapała, ds. administracyjno gospodarczych - mjr Andrzej Chodakowski, ds. polityczno-wychowawczych - ppłk Waldemar Dąbrowski. Pracą wydziałów kierowali naczelnicy, za pracę sekcji odpowiadali kierownicy. Zadania pionu Milicji Obywatelskiej realizowały: Wydział Dochodzeniowo-Śledczy, Wydział do Walki z Przestępstwami Gospodarczymi, Wydział Finansowy, Wydział Gospodarki Materiałowo-Technicznej, Wydział Inspekcji, Wydział Inwestycji i Remontów, Wydział Kadr, Wydział Kryminalistyki, Wydział Kryminalny, Wydział Łączności, Wydział Ogólny, Wydział Polityczno-Wychowawczy, Wydział Prewencji, Wydział Ruchu Drogowego, Wydział Szkolenia, Wydział Wojewódzkie Stanowisko Kierowania, Wydział Zdrowia i Spraw Socjalnych oraz Zmotoryzowany Odwód Milicji Obywatelskiej. Zadania z zakresu służby bezpieczeństwa wykonywały wydziały: Zastępca Komendanta ds. SB, Inspektorat Analityczno-Informacyjny Z-cy Szefa ds. SB – zajmujący się opracowywaniem planów pracy i sprawozdań z ich realizacji, Wydział II – zajmujący się zabezpieczeniem kontrwywiadowczym, Wydział III – zajmujący się zwalczaniem działalności antypaństwowej w środowiskach kultury, nauki, szkolnictwa i mniejszości narodowych oraz zabezpieczeniem operacyjnym gospodarki, Wydział IV – realizujący zadania związane z Kościołem katolickim i innymi związkami wyznaniowymi, Wydział V – zajmujący się ochroną gospodarki, Wydział Śledczy, Wydział Zabezpieczenia Operacyjnego – zajmujący się obserwacją zewnętrzną, wywiadem środowiskowym, ewidencję operacyjną, archiwum i techniką operacyjną, Wydział Paszportów oraz Samodzielna Sekcja „A” nadająca i odczytująca wiadomości szyfrowe. W toku swej działalności WUSW w Łomży, a szczególnie pion służby bezpieczeństwa, przechodził liczne reorganizacje. Decyzją Ministra Spraw Wewnętrznych z dnia 8 grudnia 1983 r. w sprawie przekazania wydziałów łączności pod bezpośredni nadzór zastępców szefów wojewódzkich urzędów spraw wewnętrznych ds. SB do pionu Służby Bezpieczeństwa został włączony Wydział Łączności. Zgodnie z Zarządzeniem Organizacyjnym nr 0130/Org. Ministra Spraw Wewnętrznych z dnia 27 grudnia 1984 r. powołano Inspektorat Ochrony Funkcjonariuszy zajmujący się wyjaśnianiem spraw funkcjonariuszy podejrzewanych o naruszanie przepisów, popełnianie przestępstw lub przejawiających postawy mogące szkodzić resortowi spraw wewnętrznych i interesom państwa. W wyniku reorganizacji Departamentu IV MSW zapoczątkowanej Decyzją nr 0068/84 Ministra Spraw Wewnętrznych z dnia 30 listopada 1984 r. dotychczasowy Wydział IV WUSW w Łomży został podzielony na Wydziały: IV - zajmujący się kościołami i związkami wyznaniowymi i VI zabezpieczający przemysł rolno-spożywczy i drzewny. Poważne zmiany w strukturze pionu służby bezpieczeństwa nastąpiły po wyborach 4 czerwca 1989 r. Z dniem 1 listopada 1989 r. zlikwidowano dotychczas funkcjonujące wydziały operacyjne, za wyjątkiem Wydziału II, powołując na ich miejsce nowe. Z Wydziału III utworzono Wydział Ochrony Konstytucyjnego Porządku Państwa. Wydziały V i VI przekształcono w Wydział Ochrony Gospodarki. Inspektorat Analityczno-Informacyjny i Wydział IV utworzyły Wydział Studiów i Analiz. Zarządzenie Organizacyjne nr 95 Ministra Spraw Wewnętrznych z dnia 21 listopada 1989 r. rozwiązało Wydziały Szkolenia i Polityczno Wychowawcze powołując w ich miejsce Wydział Szkolenia i Wychowania. Z dniem 15 grudnia 1989 r. został rozwiązany dotychczasowy Wydział Zabezpieczenia Operacyjnego, a wchodzące w jego skład sekcje „B” i „T” podporządkowano, jako grupy terenowe, odpowiednim wydziałom WUSW w Białymstoku. Do życia przywrócono Wydział „C”. W styczniu 1990 r. w miejsce stanowiska starszego inspektora przy zastępcy szefa ds. SB zajmującego się kwestiami wywiadu, działalności obcych służb specjalnych i ośrodków dywersji ideologicznej powołano Inspektorat I. W lutym 1990 r. likwidacji uległ Inspektorat Ochrony Funkcjonariuszy. Działalność wszystkich struktur milicji obywatelskiej i służby bezpieczeństwa w ramach wojewódzkich urzędów spraw wewnętrznych zakończyły ustawy z dn. 6 kwietnia 1990 r. o Policji (Dz.U. Nr 30 poz. 179) i o Urzędzie Ochrony Państwa (Dz.U. Nr 30 poz. 180). Prace pionu milicyjnego kontynuowała Komenda Wojewódzka Policji w Łomży. Zarządzenie nr 043/90 Ministra Spraw Wewnętrznych z dnia 10 maja 1990 r. w sprawie zaprzestania działalności SB w miejsce zlikwidowanej SB powołało Urząd Ochrony Państwa zorganizowany w ramach 14 delegatur. Teren województwa suwalskiego znalazł się w obszarze działalności Delegatury UOP w Białymstoku. Formalnie koniec działalności SB nastąpił 31 lipca 1990 r. Wyjątkiem był Wydział Paszportów, który zgodnie z ustawą o Policji miał funkcjonować do czasu przekazania ich kompetencji urzędom wojewódzkim, co dokonało się ustawą z dn. 29 listopada 1990 r. o paszportach (Dz. U. nr 2, poz. 5).