Podzespół

Komenda Wojewódzka Milicji Obywatelskiej w Lublinie 1954 - 1983

Na szczeblu terenowym ustawa z 13 listopada 1956 r. zakładała wchłonięcie przez komendy wojewódzkie MO dotychczasowych jednostek organizacyjnych UB oraz ich głęboką przebudowę, w tym znaczące zmniejszenie stanów liczbowych. W trakcie reorganizacji zlikwidowano wszystkie pomocnicze wydziały byłych WUdsBP, a ich majątek przyjęły odpowiednie wydziały KWMO. Struktura wewnętrzna pionu bezpieczeństwa w terenie w ogólnym zarysie była wspólna dla wszystkich komend wojewódzkich, a drobne różnice w organizacji odzwierciedlały znaczenie danego województwa i jego specyfikę. Kierownictwo komendy wojewódzkiej tworzyli: komendant wojewódzki MO – w okresie od 1956 do 1975 r. komendantami KWMO w Lublinie byli kolejno: ppłk Ludwik Knawa (1 października 1955 – 31 marca 1966), a następnie płk Jerzy Andrzejewski (1 kwietnia 1966 – 31 maja 1975); oraz jego zastępcy ds. MO i bezpieczeństwa. W przypadku tego województwa byli kolejno: ppłk Artur Mickiewicz (1 stycznia 1957 – 31 maja 1960), ppłk Jerzy Andrzejewski (1 czerwca 1960 – 31 marca 1966) oraz ppłk Marian Mazgawa (1 kwietnia 1966 – 31 maja 1975). W KWMO znajdywały się ponadto: Samodzielna Grupa Specjalna SB – zajmująca się działalnością na rzecz Departamentu I MSW (wywiadu); Inspektorat Kierownictwa Jednostek Bezpieczeństwa realizujący prace zlecone przez kierownictwo KWMO, jak również kontrolujący jednostki organizacyjne komendy. Początkowo w skład pionu SB KWMO wchodziły tylko dwa wydziały operacyjne: Wydział II – kontrwywiadowczy oraz Wydział III – odpowiadający za zwalczanie przejawów opozycji, działalności nacjonalistycznej oraz walkę z Kościołem. Po pewnym czasie podzielono je na grupy według zakresów zainteresowań operacyjnych. W miejsce istniejącego dotychczas w WUdsBP Wydziału VII (śledczego) powstały samodzielne sekcje śledcze o mocno okrojonym etacie. Funkcje pomocnicze spełniały wydziały „B” (obserwacji zewnętrznej, „W” – perlustracji korespondencji), „T” (techniki operacyjnej) oraz Ewidencji Operacyjnej (od 1 stycznia 1960 r. Wydział „C”). Ostatnią komórką organizacyjną SB na szczeblu wojewódzkim była Samodzielna Sekcja „A” odpowiadająca za łączność szyfrową. W odniesieniu do KWMO w Lublinie jej ogólny stan to 270 etatów, z których Referaty ds. SB liczyły 126 etatów. W połowie 1975 r. została wprowadzona reforma administracyjna, polegająca na likwidacji trójstopniowej struktury podziału terytorialnego (województwo – powiat – gmina). Na mocy ustawy z dnia 28 maja 1975 r. o dwustopniowym podziale administracyjnym Państwa oraz o zmianie ustawy o radach narodowych (Dz.U. Nr 16, poz. 91) zlikwidowano powiaty i powołano 49 nowych województw. Powyższe zmiany pociągnęły za sobą konieczność stworzenia nowych komitetów wojewódzkich PZPR, komend wojewódzkich MO, urzędów, sądów czy prokuratur wojewódzkich. W wyniku tej reformy Lublin pozostał siedzibą województwa, obejmującego jednak tylko dotychczasowy powiat lubelski, kraśnicki, lubartowski i puławski. Komendzie Wojewódzkiej MO w Lublinie podlegała Komenda Miejska w Lublinie oraz komisariaty MO w Bychawie, Kraśniku, Lubartowie, Łęcznej, Opolu Lubelskim, Puławach, które swą właściwością terytorialną obejmowały byłe komendy powiatowe. Komenda Wojewódzka MO w Lublinie rozpoczęła swoją działalność 1 czerwca 1975 r. wraz z chwilą powołania jej pierwszego komendanta płk Zenona Trzcińskiego. Zastępcami komendanta ds. SB/szefa ds. SB byli kolejno: Marian Jasak (1 VI-31 XII 1975), Henryk Kamiński (15 III 1976-15 I 1981), Aleksander Chochorowski (20 I 1981-23 VII 1987), Antoni Kowalski (1 I 1983-15 IV 1990). Komenda była terenową jednostką resortu spraw wewnętrznych, podlegającą w zakresie działań milicyjnych Komendzie Głównej MO, a w zakresie poczynań pionu bezpieczeństwa kierownictwu Służby Bezpieczeństwa. Podstawową komórką organizacyjną w KWMO był wydział, dzielący się na sekcje. Istniały również samodzielne sekcje. Wydziałem kierował naczelnik, który mógł posiadać jednego lub dwóch zastępców, natomiast na czele sekcji stali kierownicy. Struktura lubelskiej Komendy Wojewódzkiej MO w odniesieniu do pionu SB przedstawiała się w 1975 r. następująco: - Zastępca Komendanta ds. SB, - Wydział II, - Wydział III, - Wydział IV, - Wydział Śledczy, - Wydział „B”, - Wydział „C”, - Wydział „T”, - Samodzielna Sekcja „A”, - Wydział Paszportów. Jednym z elementów rozbudowy struktur SB było utworzenie z dniem 1 lipca 1979 r. Wydziału IIIA (przemianowanego w grudniu 1981 r. na Wydział V). W maju 1981 r. natomiast z uwagi na powstanie struktur „Solidarności” RI rozbudowano Wydział IV poprzez zwiększenie jego stanu osobowego. W listopadzie 1981 r. powołany został Wydział Polityczno-Wychowawczy, jednocześnie wraz z nim utworzono stanowiska zastępcy komendanta ds. polityczno-wychowawczych Komendy Miejskiej MO w Lublinie oraz zastępców kierowników w poszczególnych komisariatach MO. Zadania i struktura wewnętrzna poszczególnych komórek organizacyjnych KWMO w Lublinie przedstawiały się następująco: Starszy inspektor przy zastępcy komendanta wojewódzkiego MO/szefa WUSW ds. SB do współpracy z Departamentem I – celem jego działań było zdobywanie i dostarczanie Departamentowi I MSW dokumentów i informacji z zakresu wywiadu politycznego, naukowo-technicznego i ekonomicznego, działalności obcych służb specjalnych oraz ośrodków wspierających opozycję antykomunistyczną. Realizował on również zadania operacyjno-techniczne zlecone przez Departament I, a także koordynował działania wszystkich komórek organizacyjnych KWMO/WUSW w zakresie wywiadu. Inspektorat Analityczno-Informacyjny zastępcy komendanta wojewódzkiego MO/szefa WUSW ds. SB – do jego zadań należało utrzymywanie kontaktów z zastępcą komendanta wojewódzkiego MO/szefa WUSW ds. SB i naczelnikami wydziałów operacyjnych w celu zapewnienia prawidłowej realizacji zadań służbowych, sporządzanie rocznych i problemowych planów kontroli jednostek i komórek organizacyjnych WUSW i RUSW województwa lubelskiego, sprawdzanie realizacji wniosków pokontrolnych, opracowywanie okresowych ocen i analiz sytuacji polityczno-operacyjnej, sprawowanie nadzoru nad ochroną tajemnicy państwowej i służbowej w jednostkach i komórkach SB województwa. W ramach inspektoratu znajdowało się jedno stanowisko – starszego inspektora Inspektoratu Zastępcy Komendanta Wojewódzkiego ds. SB i zostało ono utworzone z dniem 1 czerwca 1975 r. Wydział II – jego zadaniem było organizowanie i bezpośrednie wykonywanie zadań operacyjnych polegających na rozpoznawaniu, zapobieganiu i wykrywaniu działalności służb wywiadowczych NATO (zwłaszcza wywiadu USA i RFN) i innych krajów niekomunistycznych, skierowanej przeciwko interesom PRL i innych krajów bloku komunistycznego. Z dniem 1 VI 1975 r. naczelnikiem tego Wydziału został ppłk Tadeusz Łukowski. Struktura organizacyjna Wydziału II KWMO w Lublinie w 1975 r. przedstawiała się następująco: Sekcja I – odpowiednik Wydziałów I, II i III Departamentu II MSW czyli ukierunkowana była na działalność prowadzoną przez wywiad Stanów Zjednoczonych, Anglii, Kanady oraz RFN. Sekcja II – odpowiednik Wydziałów IV i V Departamentu II MSW. jej zadaniem było zwalczanie działalności służb specjalnych Francji, Włoch, Izraela, Belgii, Holandii, Luksemburga, Danii, Norwegii, Turcji i Grecji oraz Chin i Albanii. Sekcja III (odpowiednik Wydziałów VI i VII Departamentu II MSW zajmowała się zabezpieczeniem linii tranzytowej PKP przebiegającej przez województwo lubelskie, ponadto zajmowała się rozpracowaniem krótkofalowców oraz ochroną kontrwywiadowczą placówek Głównego Urzędu Geodezji i Kartografii znajdujących się na terenie województwa chełmskiego. Do zadań tej sekcji należało również zabezpieczenie kontrwywiadowcze granicy państwowej m.in. poprzez ujawnianie kanału przerzutu osób i materiałów na teren ZSRR i współpracę z WOP. Wydział III – zajmował się ujawnianiem oraz likwidacją źródeł i skutków zagrożeń wynikających z: dywersji, sabotażu i innych działań antypaństwowych, konfliktów społecznych, nieprawidłowości w funkcjonowaniu zakładów pracy (tzw. bazy) oraz instytucji politycznych, społecznych, kultury i nauki (tzw. nadbudowy), naruszenia tajemnicy państwowej i służbowej. Był on również odpowiedzialny za profilaktyczną ochronę szczególnie narażonych na wymienione powyżej zagrożenia środowisk i instytucji społeczno-politycznych oraz zakładów pracy. Od 1 VI 1975 r. funkcję naczelnika tego wydziału pełnił ppłk Józef Dudziak. Po wyodrębnieniu w strukturze WUSW w 1979 r. pionu III „A” (zagadnienia przemysłu), zakres działania Wydziału III został określony bardziej lapidarnie. Zgodnie z nim Wydział miał zajmować się rozpoznawaniem, wykrywaniem, organizowaniem i likwidowaniem antykomunistycznej i antypaństwowej działalności wymierzonej przeciwko ustrojowi PRL. W ramach Wydziału w 1975 r. funkcjonowały następujące komórki i stanowiska: - wydzielone stanowisko ds. Sekcji 1 (opracowywanie informacji operacyjnych), - wydzielone stanowisko ds. Sekcji 2, 3 i 4 (prowadzenie działań zmierzających do ujawnienia i likwidacji źródeł i skutków zagrożeń w środowiskach: naukowych i młodzieżowych, byłych członków zbrojnych organizacji niepodległościowych, mniejszości narodowych, nielegalnych związków i organizacji, rozpoznanie, zapobieganie i likwidacja przejawów wrogiej działalności w środowiskach twórczych, dziennikarskich i pracowników kultury), - Sekcja 5 (ujawnianie i likwidacja źródeł i skutków zagrożeń w obiektach gospodarki narodowej podległych ministerstwom: Przemysłu Lekkiego, Gospodarki Komunalnej i Ochrony Środowiska, Leśnictwa i Przemysłu Drzewnego, Rolnictwa i Skupu), - Sekcja 6 (ujawnianie i likwidacja źródeł i skutków zagrożeń w obiektach gospodarki narodowej podległych ministerstwom: Przemysłu Maszynowego, Przemysłu Chemicznego Przemysłu Ciężkiego, Przemysłu Górniczego i Energetyki), - Sekcja 7 (ujawnianie i likwidacja źródeł i skutków zagrożeń w obiektach gospodarki narodowej podległych ministerstwom: Łączności, Komunikacji, Budownictwa i Przemysłu Materiałów Budowlanych). W lutym 1976 r. w Wydziale III nastąpiła reorganizacja. W jej ramach wyłączono stanowiska: dwóch starszych inspektorów oraz inspektora, a natomiast w ich miejsce powołano trzech kierowników sekcji. W związku z powstaniem w lipcu 1979 r. Wydziału III „A”- stan etatowy Wydziału III został znacznie uszczuplony. Z jego struktur wyłączono wówczas stanowiska: zastępcy naczelnika, trzech kierowników sekcji, pięciu starszych inspektorów, dwóch inspektorów i maszynistki. W grudniu z kolei przemianowano stanowisko młodszego inspektora na inspektora. Wydział IV – celem jego działań było zabezpieczenie podstaw ustrojowych PRL przed antykomunistyczną działalnością polityczno-społeczną podejmowaną przez Kościół katolicki, oraz inne kościoły i związki wyznaniowe, działaczy i członków stowarzyszeń katolików świeckich, osoby świeckie współpracujące z duchownymi. W ramach Wydziału w 1975 r. funkcjonowały następujące komórki i stanowiska: - Sekcja 1 – realizowała pracę operacyjną w zakresie działania Wydziału I i V Departamentu IV MSW (ujawnianie, rozpracowywanie i zwalczanie antykomunistycznej działalności kleru diecezjalnego i zakonnego, prowadzenie działań dezintegracyjnych, mających na celu ograniczenie działań duchownych i kształtowanie ich lojalnych postaw wobec państwa), - Sekcja 2 – prowadziła czynności operacyjne w zakresie działania Wydziału II, III i IV Departamentu IV MSW (ujawnianie, rozpracowywanie i zwalczanie antykomunistycznej działalności przedstawicieli wyznań innych niż rzymskokatolickie, prowadzenie teczek ewidencji operacyjnej na księży i parafie, niebędące w aktywnym zainteresowaniu Wydziału). W 1982 r. do zakresu zadań Wydziału IV włączono ochronę instytucji i zakładów podległych Ministerstwu Rolnictwa, przemysłowi spożywczemu i skupu, Ministerstwu Leśnictwa (bez przemysłu drzewnego), wojewódzkich zarządów (wraz z terenowymi odpowiednikami) kółek rolniczych, PGR, spółdzielni produkcyjnych, rolniczych spółdzielni „Samopomoc Chłopska”, zakładów mleczarskich. Zainteresowaniem operacyjnym objęto również prawicowych działaczy ludowych oraz związane z nimi środowiska, organizacje związkowe działające w środowisku wiejskim oraz grupy i osoby tworzące w nim struktury organizacyjne o charakterze antykomunistycznym. W związku z powyższym w strukturze wewnętrznej Wydziału IV pojawiły się następujące sekcje: - Sekcja 1 – realizowała pracę operacyjną w zakresie działania Wydziału I i VI Departamentu IV MSW, - Sekcja 2 – prowadziła czynności operacyjne w zakresie działania Wydziału II, III, IV i V Departamentu IV MSW, - Sekcja 7 – organizowała ochronę operacyjną kompleksu gospodarki żywnościowej na terenie województwa, - Sekcja 8 – realizowała ochronę operacyjną instytucji i organizacji społeczno-politycznych rolnictwa (poprzez m.in. neutralizację wpływów działaczy NSZZ „Solidarność” RI). W połowie lat osiemdziesiątych ze struktury organizacyjnej Wydziału zniknęły sekcje. Po utworzeniu w 1985 r. Wydziału VI, pion IV powrócił do realizacji jedynie zadań operacyjnych związanych ze zwalczaniem antykomunistycznej działalności podejmowanej i inspirowanej przez Kościół katolicki, oraz inne kościoły i związki wyznaniowe, działaczy i członków stowarzyszeń katolików świeckich, osoby świeckie współpracujące z duchownymi. W okresie funkcjonowania Wydziału IV kierował nim ppłk Tadeusz Hawrot (1 czerwca 1975 – 31 października 1978), a następnie ppłk Edward Hawryło (1 listopada 1978 – do 14 lipca 1983). Wydział V (od II połowy 1979 r. do 1981 r. jako Wydział IIIA) – do jego zadań należała szeroko pojęta ochrona gospodarki, co sprowadzało się m.in. do rozpoznawania nastrojów i sytuacji konfliktowych wśród załóg zakładów przemysłowych, handlowych i komunikacyjnych, spółdzielczości pracy i inwalidzkiej oraz w urzędach administracyjnych. Zajmował się również rozpracowywaniem osób prezentujących poglądy antykomunistyczne, ujawnianiem faktów sabotażu, niegospodarności i nieprawidłowości w międzynarodowej wymianie techniczno – ekonomicznej. W 1982 r. w ramach Wydziału V działały następujące komórki organizacyjne: - wydzielone stanowisko ds. Sekcji 1 (opracowywanie informacji operacyjnych, sporządzanie analiz bezpieczeństwa w zakładach pracy i ocen stanu prac operacyjnych), - Sekcja 3 (organizacja pracy operacyjnej w środowisku związków zawodowych, rozpracowywanie podziemnych struktur NSZZ „Solidarność”), - Sekcja 5 i 6 – (organizacja pracy operacyjnej w zakładach podległych resortom przemysłu chemicznego i lekkiego, hutnictwa i przemysłu maszynowego), - Sekcja 4 i 7 – (organizacja pracy operacyjnej w zakładach podległych resortom budownictwa i przemysłu materiałów budowlanych, administracji gospodarki terenowej i ochrony środowiska, handlu wewnętrznego i usług. Wydział VI – realizował zadania związane z operacyjnym zabezpieczeniem kompleksu gospodarki żywnościowej i leśnictwa oraz ochrony środowiska i gospodarki wodnej przed działalnością ugrupowań prawicy ludowej oraz opozycji antykomunistycznej. Ochrona obejmowała produkcję, skup, przetwórstwo, transport, obrót surowcami i produktami rolno-spożywczymi oraz zaopatrzenie i usługi dla rolnictwa, przemysł drzewny i papierniczy, placówki handlu zagranicznego, wyższe uczelnie rolnicze oraz średnie i zawodowe szkolnictwo rolnicze i leśne. Pracami tego wydziału kierował ppłk Roman Szady. Wydział Śledczy – prowadził postępowania karne w sprawie przestępstw przeciwko istotnym interesom politycznym i gospodarczym PRL oraz zapewniał specjalistyczną obsługę prawną jednostek operacyjnych. W szczególności przyjmował zawiadomienia o przestępstwach, prowadził czynności sprawdzające, wszczynał i prowadził postępowania przygotowawcze, inspirował wystąpienia do instytucji i zakładów pracy w przypadku nieprawidłowości kwalifikujących się do postępowania administracyjnego lub dyscyplinarnego, współdziałał z jednostkami operacyjnymi i koordynował czynności procesowe z operacyjnymi. Ogólnie rzecz ujmując, Wydział Śledczy był odpowiedzialny za realizację zadań SB w zakresie zapobiegania, rozpoznawania i wykrywania (poprzez ściganie karne) sprawców przestępstw przypisanych do zwalczania tej służbie. W okresie 1975-1983 Wydziałem Śledczym kierował nim płk Marian Jastkowiak. Samodzielna Sekcja „A” – zapewniała KWMO łączność szyfrową i kodową z jednostkami i komórkami organizacyjnymi podległymi MSW i innym resortom. Prowadziła szkolenia dla funkcjonariuszy jednostek terenowych w województwie chełmskim. Ponadto w początkowym okresie miała zapewnić pomoc organizacyjno-techniczną oraz koordynować działalność komórek szyfrowych i kodujących przy tworzących się organach administracyjnych województwa. Wydział „B” – przyjmował zlecenia i przygotowywał prowadzenie obserwacji, ustalał i identyfikował ujawnione w trakcie obserwacji osoby, z którymi kontaktowali się inwigilowani, współpracował z Biurem „B” w zakresie obserwacji dyplomatów i cudzoziemców spoza bloku komunistycznego, organizował i wykorzystywał zakryte punkty obserwacyjne, mieszkania konspiracyjne, prowadził działalność operacyjną w hotelach oraz innych obiektach turystycznych i rozrywkowych, w których przebywali cudzoziemcy. Od 1982 r. Wydział zastąpiła Sekcja „B”, wchodząca w skład Wydziału Zabezpieczenia Operacyjnego. W okresie jego funkcjonowania wydziałem kierował nim płk Leonard Graczyk (1975-1983). Wydział „C” – zajmował się rejestracją osób, spraw operacyjnych i postępowań przygotowawczych SB i MO oraz tworzeniem i prowadzeniem w związku z tym kartotek, sporządzaniem zestawień statystycznych i opracowań analitycznych; opiniowaniem osób ubiegających się o zezwolenia na posiadanie broni, wydanie kart żeglarskich i rybackich oraz kandydatów do wykonywania prac stanowiących tajemnicę państwową; gromadzeniem, opracowywaniem, brakowaniem, konserwacją, mikrofilmowaniem i udostępnianiem akt operacyjnych, administracyjnych i osobowych b. funkcjonariuszy. Do 1983 r. kierowało nim kolejnych czterech naczelników. Wydział „T” – zajmował się instalacją i eksploatacją środków techniki specjalnej (podsłuchy pokojowe, telefoniczne, telegraficzne, podgląd i dokumentacja fotograficzna, tajne przeszukanie) w celu uzyskiwania informacji w sposób tajny. Środki te były stosowane w trakcie prowadzonych rozpracowań operacyjnych wobec osób podejrzanych o działalność antykomunistyczną. Od 1982 r. Wydział zastąpiła Sekcja „T”, wchodząca w skład Wydziału Zabezpieczenia Operacyjnego. Wydział Paszportów – do jego zadań należało prowadzenie wstępnego rozpoznania operacyjnego międzynarodowego ruchu osobowego oraz nadzór i kontrola nad realizacją tego zadania przez referaty paszportów; podejmowanie decyzji i wydawanie dokumentów paszportowych uprawniających do przekraczania granicy; prowadzenie spraw związanych z udzielaniem wiz i wydawaniem dokumentów cudzoziemcom, współpraca z urzędami konsularnymi, organami celnymi i ruchu granicznego w sprawach osób zamieszkujących na terenie województwa, utrzymywanie kontaktów z przedstawicielami biur podróży; prowadzenie ewidencji paszportów oraz rejestracji osób zastrzeżonych, odmawiających powrotu i ich rodzin. Trzeba również pamiętać, że realizując zadania związane z międzynarodowym ruchem osobowym mieszkańców województwa lubelskiego, Wydział współdziałał z jednostkami operacyjnymi MO, SB, WSW. Wydział Polityczno-Wychowaczy – prowadził zadania mające na celu indoktrynację funkcjonariuszy KWMO w Lublinie. Do zadań pionu polityczno-wychowawczego należało m.in. planowanie, organizowanie, bezpośrednie wykonywanie i nadzorowanie szkoleń politycznych funkcjonariuszy wszystkich komórek organizacyjnych KWMO. Starszy inspektor ds. Służby Bezpieczeństwa w Wydziale Inspekcji – zajmował się badaniem zgodności postępowania komórek organizacyjnych SB z obowiązującym stanem prawnym, a zwłaszcza z zarządzeniami MSW i kierownictwa KWMO. Do jego zadań należało również merytoryczne sprawdzenie organizacji, metod i środków pracy SB oraz ich skuteczności, kontrola prawidłowości wykorzystania funduszu „O”. Był on również odpowiedzialny za organizowanie współpracy z kontrwywiadem wojskowym w zakresie kontrwywiadowczego zabezpieczenia województwa. Starszy inspektor ds. SB realizował zadania dotyczące przygotowania i organizacji protokolarnych kontroli jednostek i komórek podległych WUSW w Lublinie. Starszy inspektor ds. ochrony przemysłu w zespole stanowisk samodzielnych Wydziału Inspekcji – sprawował nadzór nad działalnością Straży Przemysłowej, Straży Pocztowej, Straży Leśnej i Służby Ochrony Kolei, które były zobligowane do przekazywania informacji o zdarzeniach przydatnych w pracy operacyjnej SB. Dokonywał kontroli wspomnianych formacji ochrony oraz prowadził szkolenia dla zatrudnionych w nich pracowników. W latach 1958-1965 BEO/Biuro „C” składało się z pięciu komórek organizacyjnych: Wydziału I, II, III, IV i Ogólnego. Ich odpowiednikami w komendach wojewódzkich MO były wydziały ewidencji operacyjnej. W dniu 15 lipca 1965 r. polecono dyrektorowi Biura „C” opracowanie projektu etatu Biura obejmującego zakres działania kierowanej przez niego jednostki oraz Centralnego Archiwum MSW (CA powstało de facto po wyprowadzeniu z Departamentu II archiwum ogólnego zgodnie z rozkazem nr 052/org. z 6 czerwca 1950 r.). 30 listopada Biuro „C” otrzymało nowy regulamin organizacyjny, na mocy którego składało się z sześciu wydziałów. Od początku 1967 r. serią zarządzeń ministra dokonano połączenia jednostek ewidencji czy archiwum urzędów bezpieczeństwa i milicji, a co za tym idzie kolejnych przeobrażeń organizacyjnych. W kolejnych latach istotnym poszerzeniem zakresu działania Biura „C” było wchłonięcie likwidowanego Biura Informatyki MSW (1980) oraz przejęcie zadań związanych z ochroną informacji niejawnych w skali kraju (1983). W ramach Wydziału „C” KWMO w Lublinie funkcjonowało archiwum, które gromadziło akta spraw zakończonych. Przejmowanie akt regulowały obowiązujące w resorcie spraw wewnętrznych instrukcje archiwalne. Najpierw Zarządzenie nr 034/74 MSW z dnia 10 V 1974 r. w sprawie postępowania z aktami archiwalnymi w resorcie spraw wewnętrznych, znowelizowane Zarządzeniem nr 030/79 MSW z dnia 2 VII 1979 r. Wraz z reformą administracyjną z 1975 r. Lublin, podobnie jak i pozostałe 17 dotychczasowych województw, pozostał miastem wojewódzkim. I w przeciwieństwie do nowo utworzonych województw dysponował składnicą akt. Określając podzespół KWMO w Lublinie należy podkreślić, iż jest on złożony. Z uwagi na stan zachowania należy go określić jako fragmentaryczny, szczególnie w odniesieniu do dokumentów komórek organizacyjnych KWMO w Lublinie, skupionych w ramach jednego pionu SB. Korespondencję wpływającą Kancelaria Ogólna rejestrowała w dzienniku podawczym. Sekretariaty tej samej czynności dokonywały w dzienniku korespondencyjnym. Zgodnie z instrukcją kancelaryjną obowiązującą w resorcie spraw wewnętrznych symbole dla komórek organizacyjnych w KWMO oraz podległych jednostek terenowych ustalał naczelnik Wydziału Ogólnego, który w miarę możliwości uwzględniał w swoich propozycjach symbole odpowiedników wydziałów, występujących w strukturze MSW i KG MO. Zarejestrowane w dzienniku korespondencyjnym sprawy wpisywano do skorowidza rzeczowo-imiennego, używając w tym celu odpowiednio dobranego hasła. W cywilnych organach bezpieczeństwa państwa wyróżniano trzy formy załatwienia sprawy: ustną (telefoniczną), odręczną lub pisemną. Przekazywanie korespondencji w obiegu wewnętrznym odbywało się za pośrednictwem sekretariatów lub kancelarii ogólnej. Ich odbiór następował po pokwitowaniu w książce doręczeń przesyłek miejscowych lub w dzienniku podawczym. Akta spraw będących w toku załatwiania przechowywał funkcjonariusz realizujący sprawę (referent). Jak już wspominano akta KWMO w Lublinie nie zostały nigdy opracowane zgodnie z zasadami metodyki archiwalnej. Po przekazaniu do archiwum Wydziału „C” były one jednak wciąż wykorzystywane do celów operacyjnych. Stąd wynikała potrzeba szybkiego ich wyszukiwania, a co za tym idzie stworzenia odpowiednich pomocy ewidencyjnych i oznaczenia materiałów sygnaturą archiwalną. W MSW obowiązywała trójczłonowa sygnatura archiwalna złożona z kolejnego numeru spisu akt (inwentarza) łamanego przez pozycję (liczbę porządkową) danego spisu (inwentarza) łamanego przez odpowiedni symbol akt (cyfrę rzymską). Występowały jednak różnice w budowie sygnatur poszczególnych rodzajów materiałów archiwalnych. Przy oznaczaniu materiałów operacyjnych nie pojawiał się człon drugi, a przy sygnowaniu materiałów administracyjnych nie obowiązywał człon trzeci. Materiały operacyjne były ewidencjonowane w inwentarzach (dziennikach) archiwalnych prowadzonych oddzielnie dla każdego symbolu akt: I – akta osobowych źródeł informacji SB, dysponentów lokali kontaktowych, mieszkań konspiracyjnych, kandydatów na osobowe źródła informacji, dysponentów lk, mk (w przypadku kandydatów symbol powinien być dodatkowo złamany/uzupełniony literą „k” – np. I/k, I-k), II – akta rozpracowań operacyjnych SB, III - akta postępowań przygotowawczych SB, IV – akta spraw obiektowo-zagadnieniowych SB. Podobne sygnatury, wzbogacone o wyróżnik literowy, otrzymywały także materiały pozostałych pionów MSW: I-m, II-m, III-m, IV-m dla dokumentacji MO, I-w, II-w, III-w, IV-w dla akt Zwiadu WOP, Szefostwa WSW MON, WSW jednostek podległych MSW. Analogicznie do materiałów operacyjnych postępowano z przejętymi do archiwum aktami osobowymi funkcjonariuszy, żołnierzy zawodowych i pracowników cywilnych resortu. Prowadzono inwentarze dla następujących symboli akt: V – akta funkcjonariuszy SB, VI – akta funkcjonariuszy MO, VII – akta pracowników cywilnych resortu spraw wewnętrznych, VIII – akta żołnierzy zawodowych resortu spraw wewnętrznych. Wpływające do archiwum materiały administracyjne pozostawały w zasadzie w niezmienionym układzie opartym na spisach zdawczo-odbiorczych. Teoretycznie, po brakowaniu miał im być nadawany układ rzeczowy, a następnie nowa sygnatura archiwalna. Ze względu na proweniencję i wartość źródłową w materiałach poszczególnych serii można wyróżnić: 1) akta własne wytworzone przez komórki organizacyjne WUSW w Lublinie, posiadające znaczenie podstawowe, 2) materiały nadesłane przez MSW oraz podległe WUSW jednostki z terenu województwa lubelskiego o charakterze uzupełniającym, 3) dokumentację proweniencji nieresortowej, przesłaną do wiadomości i wykorzystania, o charakterze pomocniczym. Na pozostawienie w zespole materiałów obcych, mających luźny związek treściowy z produkcją kancelaryjną wytwórcy akt, miał z kolei wpływ obieg informacji w ówczesnym systemie politycznym, który zakładał współpracę MSW (i jednostek podległych) z PZPR, organizacjami politycznymi, instytucjami społeczno-gospodarczymi, urzędami administracji państwowej itp. Akta KWMO w Lublinie są przechowywane jako poszyty, w teczkach wiązanych przesznurowanych tasiemką lub ze względu na ich formę fizyczną luzem (księgi, repertoria, dzienniki, skorowidze). Materiały zachowały się w stanie dobrym, a pewna ich część jeszcze przed 1990 r. została zmikrofilmowana.