Podzespół

Wojewódzki Urząd Spraw Wewnętrznych w Tarnobrzegu 1983 - 1990

Województwo tarnobrzeskie utworzone na mocy ustawy z dnia 28 maja 1975 r. o dwustopniowym podziale administracyjnym Państwa oraz o zmianie ustawy o radach narodowych (Dz.U. Nr 16, poz. 91).

Na mocy ustawy z dnia 14 lipca 1983 r. o urzędzie ministra spraw wewnętrznych i zakresie działania podległych mu jednostek, komendy wojewódzkie MO przemianowano na wojewódzkie urzędy spraw wewnętrznych. Natomiast komendy miejskie i komisariaty przekształcono w rejonowe urzędy spraw wewnętrznych. Zmianie uległa również tytulatura kierownictwa, w której wprowadzono funkcje szefa i zastępców szefa WUSW. Na terenie województwa tarnobrzeskiego, w dn. 1 sierpnia 1983 r., został utworzony WUSW w Tarnobrzegu, którym kierował szef, pełniący funkcje organizacyjną i nadzorczą w obrębie realizacji zadań wykonywanych w pionie SB i MO. Na przestrzeni lat 1983-1990 funkcję szefa WUSW w Tarnobrzegu pełnili: - płk Bolesław Niemczyn- od 24 lutego 1979 r. do 15 kwietnia 1990 r. - płk Tadeusz Kagan- p.o. od 16 kwietnia 1990 r. do 27 czerwca 1990 r. - ppłk Stanisław Wolski – 27 czerwca 1990 r. do 31 lipca 1990 r. Ponadto na obszarze województwa tarnobrzeskiego zorganizowano RUSW w: Janowie Lubelskim, Nisku (od 1 grudnia 1989 r.), Opatowie, Stalowej Woli, Staszowie i Tarnobrzegu (od 1989 r.). Struktura organizacyjna WUSW w Tarnobrzegu obejmowała następujące komórki organizacyjne: - Wydział II- odpowiedzialny za zabezpieczenie kontrwywiadowcze terenu województwa, - Wydział III- zajmował się zwalczaniem działalności antypaństwowej i ochroną gospodarki, - Wydział IV- prowadził działania operacyjne wymierzone w kościół i związki wyznaniowe, - Wydział V - zajmował się operacyjną ochroną gospodarki narodowej, - Wydział Śledczy - realizował postępowania dotyczące przestępstw należących do właściwości SB, - Wydział Zabezpieczenia Operacyjnego – składający się z sekcji: - Sekcja „B” - odpowiedzialna za obserwacje zewnętrzną, - Sekcja „C” - zajmowała się ewidencją operacyjną i archiwum, - Sekcja „T” - prowadziła instalację i eksploatację techniki operacyjnej, - Sekcja „W” - prowadziła kontrolę korespondencji, - Wydział Paszportów - analizował wnioski i wydawanie paszportów, - Samodzielna Sekcja „A” - zapewniała łączność szyfrową, - Inspektorat Analityczno-Informacyjny Zastępcy Szefa WUSW ds. SB - jednoosobowa komórka odpowiadająca za opracowywanie analiz, planów działań WUSW oraz informacji dla kierownictwa komendy i MSW. Pierwsze zmiany organizacyjne przeprowadzono w grudniu 1984 r., kiedy to w MSW utworzono Zarząd Ochrony Funkcjonariuszy, zajmujący się prowadzeniem postępowań wyjaśniających wobec funkcjonariuszy podejrzanych o popełnienie przestępstw lub zachowanie niezgodne z etyką, obowiązującą pracowników resortu. Wiązało się to z aktualnymi potrzebami MSW, w którym dochodziło do coraz częstszych wykroczeń popełnianych przez funkcjonariuszy, pełniących służbę zarówno w pionie MO, jak i SB. Terenowymi odpowiednikami Zarządu były inspektoraty ochrony funkcjonariuszy, działające w ramach kierownictwa WUSW. Inspektorat Ochrony Funkcjonariuszy został włączony w struktury WUSW w Tarnobrzegu 16 stycznia 1985 r. Ponadto w 1985 r. powołano do życia Wydział VI, będący wojewódzkim odpowiednikiem nowo utworzonego Departamentu VI, odpowiedzialnego za operacyjne zabezpieczenie rolnictwa, gospodarki żywnościowej, leśnictwa, przemysłu drzewnego, ochrony środowiska i gospodarki wodnej. Kolejnych zmian w strukturze organizacyjnej SB dokonano w 1989 r. Wiązały się one ze zmianami sytuacji politycznej, wywołanymi m.in. porozumieniami Okrągłego Stołu, wynikami wyborów czerwcowych oraz legalizacją „Solidarności”. Z uwagi na fakt, iż zmieniły się priorytety, którymi dotychczas kierowała się SB, nastawiona przede wszystkim na kontrolę obywateli, inwigilację wrogów systemu, utożsamianych z opozycją, straciło rację bytu funkcjonowanie pionu „W”. Dlatego też w maju 1989 r. zlikwidowano Sekcję „W” Zabezpieczenia Operacyjnego WUSW w Tarnobrzegu. Cześć jej kadry i kompetencji przejęła, utworzona w strukturze Wydziału II SB, trzyetatowa grupa ds. obrotu w komunikacji. Ponadto w dn. 1 sierpnia 1989 r. nakazano zorganizowanie RUSW w Nisku, w obrębie którego miały zostać sformowane jednostki SB. Następne reorganizacje przeprowadzono w dn. 1 listopada 1989 r., kiedy to likwidacji uległy Wydziały: III SB, IV SB, V SB, VI SB, Zespół Stanowisk Samodzielnych Wydziału Inspekcji oraz Inspektorat Analityczno-Informacyjny zastępcy szefa WUSW ds. SB. W miejsce zlikwidowanych komórek utworzono trzy nowe wydziały: - Wydział Ochrony Konstytucyjnego Porządku Państwa, - Wydział Ochrony Gospodarki, - Wydział Studiów i Analiz. W listopadzie 1989 r. w WUSW powstał jeden Wydział Szkolenia i Wychowania, utworzony z dotychczas funkcjonujących dwóch odrębnych wydziałów: szkolenia oraz polityczno-wychowawczego. Ponadto w dn. 15 grudnia 1989 r. zlikwidowano Wydział Zabezpieczenia Operacyjnego WUSW w Tarnobrzegu. W zamian powstał Wydział „C”. 16 stycznia 1990 r. natomiast utworzono Inspektorat I SB. Ponadto w dn. 15 stycznia 1990 r., na mocy zarządzenia ministra spraw wewnętrznych, zakończył swoją działalność Inspektorat Ochrony Funkcjonariuszy WUSW w Tarnobrzegu. Na początku lutego 1990 r. zostały unieważnione wszystkie etaty SB w obrębie RUSW zorganizowanych na terenie województwa tarnobrzeskiego, które przekazano na stan jednostek milicyjnych. WUSW w Tarnobrzegu został zlikwidowany w oparciu o ustawę z dn. 6 kwietnia 1990 r. o Policji. Na mocy wyżej wymienionej ustawy, minister spraw wewnętrznych miał obowiązek zorganizowania komend wojewódzkich, rejonowych i komisariatów policji w ciągu trzech miesięcy od dnia jej wejścia w życie, czyli od dnia 10 maja 1990 r. W okresie przejściowym, tzn. do czasu ostatecznego przekazania majątku urzędów spraw wewnętrznych Policji i Urzędowi Ochrony Państwa, komendant wojewódzki Policji w Tarnobrzegu pełnił równocześnie obowiązki szefa WUSW. Struktury SB ostatecznie rozwiązano 31 lipca 1990 r., kiedy to zwolniono ze służby ostatnich funkcjonariuszy. Jedyny wyjątek stanowiły wydziały paszportów, które do czasu przekazania spraw paszportowych wojewodom miały funkcjonować przy komendach wojewódzkich policji. Wydziały paszportów zakończyły swoją działalność w kwietniu 1991 r., z chwilą wejścia w życie ustawy o paszportach z dn. 29 listopada 1990 r.