Subseries

Biuro Paszportów

Po rozwiązaniu Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego na mocy dekretu Rady Państwa PRL z dnia 7 grudnia 1954 r. o naczelnych organach administracji państwowej w zakresie spraw wewnętrznych (Dz.U. 1954, nr 54, poz. 269), sprawy paszportowe miały podlegać nowo utworzonemu Ministerstwu Spraw Wewnętrznych. Po wejściu w życie uchwały Rady Ministrów nr 228/55 z dn. 19 marca 1955 r. w sprawie tymczasowego statutu organizacyjnego MSW Biuro Paszportów Zagranicznych b. MBP podporządkowano MSW. W dniu 8 kwietnia 1955 r. minister spraw wewnętrznych zatwierdził etat Biura Paszportów Zagranicznych. W skład Biura wchodziły: Wydział Opiniodawczy, Wydział Paszportów, Wydział Ogólny oraz Samodzielny Referat Wiz. W dniu 22 maja 1956 r. weszła w życie reorganizacja Biura. W miejscu istniejących dotąd jednostek utworzono 4 wydziały: Wydział I (opiniodawczy służbowy), Wydział II (opiniodawczy prywatny), Wydział III (paszportowy) oraz Wydział IV (ogólny). Od 28 grudnia 1956 r. Biuro tworzyły tylko 2 wydziały – Wydział ds. Paszportów Służbowych i Wydział ds. Paszportów Prywatnych – oraz Kancelaria Ogólna. Po reorganizacji z dn. 1 czerwca 1957 r. w miejscu Kancelarii Ogólnej utworzono Wydział Ogólny. Od dn. 1 sierpnia 1957 r. w skład Biura wchodziło 5 wydziałów: Wydział ds. Paszportów Służbowych, Wydział ds. Wyjazdów Czasowych, Wydział ds. Turystyki, Wydział ds. Emigracji i Wydział Ogólny. Kolejna reorganizacja miała miejsce dn. 1 marca 1958 r. (na podstawie rozkazu organizacyjnego ministra nr 024 z dn. 28 lutego 1958 r.). Biuro odtąd tworzyły: Inspektorat, Wydział I (wyjazdy służbowe), Wydział II (wyjazdy czasowe), Wydział III (emigracyjny), Wydział IV (turystyki i sportu) i Wydział V (ogólny). Zarządzeniem organizacyjnym nr 089 z dn. 8 października 1958 r. utworzono dwa nowe wydziały: Wydział V (inspekcji – w miejsce Inspektoratu) oraz Wydział VI (organizacji i techniki paszportowej). Zmieniono również nazwę na Biuro Paszportów. Ta struktura obowiązywała do października 1965 r. W 1964 r. Biuro włączono w skład SB. Wynikało to z tego, iż prócz zadań o charakterze administracyjnym Biuro wykonywało także zadania operacyjne: rozpoznanie (inwigilację) osób wyjeżdżających za granicę oraz cudzoziemców przebywających na terytorium PRL i typowanie wśród nich kandydatów do pozyskania w charakterze tajnego współpracownika, zakładanie kwestionariuszy ewidencyjnych na cudzoziemców, rozpoznanie działających za granicą związków i organizacji antykomunistycznych, prowadzenie ewidencji osób którym zastrzeżono wyjazd za granicę oraz ewidencji cudzoziemców „niepożądanych w PRL”, zapobieganie „niepożądanym wyjazdom” obywateli polskich oraz „niepożądanym przyjazdom” cudzoziemców. Biuro wchodziło w skład SB do jego rozwiązania w lipcu 1990 r. Następna reorganizacja weszła w życie w dniu 1 listopada 1965 r. na podstawie zarządzenia organizacyjnego ministra spraw wewnętrznych nr 0146/65 z dn. 30 października 1965 r. Biuro składało odtąd się z 7 wydziałów: Wydziału I (wyjazdów służbowych), Wydziału II (wyjazdów czasowych), Wydziału III (wyjazdów emigracyjnych), Wydziału IV (wyjazdów turystycznych zbiorowych), Wydziału V (informacji i odwołań), Wydziału VI (ewidencji i realizacji paszportów), Wydziału VII (ogólnego) oraz Inspektoratu Kierownictwa Biura Paszportów. Rozkazem organizacyjnym ministra spraw wewnętrznych nr 035 z dn. 4 kwietnia 1967 r. zmieniono nazwę Biura na Biuro Paszportów i Dowodów Osobistych. Nową strukturę tworzyło również 7 wydziałów: Wydział I (wyjazdów służbowych), Wydział II (wyjazdów czasowych prywatnych i zbiorowych turystycznych), Wydział III (wyjazdów emigracyjnych), Wydział IV (badań i analiz), Wydział V (odwołań i informacji), Wydział VI (ewidencji i realizacji paszportów), Wydział VII (inspekcji ) oraz Sekretariat Ogólny. Kolejna reorganizacja weszła w życie w dniu 27 maja 1969 r., na podstawie zarządzenia organizacyjnego nr 040/org. W skład Biura wchodziły: Wydział I (wyjazdów służbowych), Wydział II (wyjazdów prywatnych), Wydział III (wyjazdów emigracyjnych), Wydział IV (inspekcji i analiz), Wydział V (spraw konsularnych i odwołań), Wydział VI (ewidencji i realizacji) oraz Wydział VII (ogólny). W dniu 1 lutego 1972 r. włączono do Biura niektóre jednostki rozwiązanego tego dnia Zarządu Kontroli Ruchu Granicznego (zarządzenie organizacyjne nr 025/org. z dn. 7 marca 1972 r.). Od tego momentu strukturę Biura tworzyły: Wydział I (prognozowania i analiz), Wydział II (wyjazdów prywatnych), Wydział III (ds. cudzoziemców), Wydział IV (wyjazdów służbowych), Wydział V (ewidencji) oraz Wydział VI (ogólny). Ta struktura nie uległa już zasadniczym zmianom do likwidacji Biura. Na podstawie zarządzenia z dnia 18 grudnia 1974 r. nr 095/org z dniem 1 stycznia 1975 r. przywrócono nazwę Biuro Paszportów, pod tą nazwą jednostka pozostała do rozwiązania w końcu lipca 1990 r.