Subseries

Wydział II

Wydział II – zajmował się ochroną kontrwywiadowczą województwa toruńskiego przed wrogą działalnością szpiegowską szczególnie ze strony służb państw NATO. Przez krótki okres (luty 1981 r. – listopad 1983 r.) funkcjonariusze Wydziału zajmowali się też problematyką związaną z massmediami (publikacje, prasa, radio, telewizja) i zatrudnionymi tam osobami oraz transportem, komunikacją i łącznością. W chwili powstania toruńskiemu wydziałowi podlegała pięcioosobowa Grupa Operacyjna działająca przy KM MO w Grudziądzu. Z dniem 1 lutego 1984 r. zorganizowano jednoosobowe Grupy II Służby Bezpieczeństwa w RUSW w Golubiu-Dobrzyniu, Nowym Mieście Lubawskim i Wąbrzeźnie. W czerwcu 1984 r. Wydział II składał się z sześciu sekcji: Sekcja I-II: prowadzenie spraw obiektowych „Arizona” (szpiegostwo amerykańskie) i „Bristol” (szpiegostwo brytyjskie) oraz zwalczanie działalności szpiegowskiej Kanady, Australii; Sekcja III: prowadzenie spraw obiektowych „Zachód” (wywiad RFN), „Baza” (organizacje rewizjonistyczne), „Delegatura” (zabezpieczenie kontrwywiadowcze współpracy handlowej i technicznej pomiędzy firmami przemysłowymi RFN i zakładami przemysłowymi woj. toruńskiego); Sekcja VI: prowadzenie spraw obiektowych „Baszta” (kontrwywiadowcze zabezpieczenie stanowisk kierowania nr 1 i 2), „Zapora” (kontrwywiadowcze zabezpieczenie jednostek WP zlokalizowanych na terenie woj. toruńskiego), zabezpieczenie osób zatrudnionych w sekretariacie WKO, Oddziale ds. wyodrębnionych – Wydziału Budżetowo-Gospodarczego, tajnej kancelarii w Urzędzie Wojewódzkim i Miejskim w Toruniu, „Zapora” (ochrona kontrwywiadowcza jednostek WP), „Tarcza” (ochrona jednostek Armii Radzieckiej); Sekcja VII: prowadzenie spraw obiektowych „Galia I” (wywiad Francji) i „Galia II” (działalność szpiegowska Belgii, Holandii, Włoch, Norwegii, Danii, Grecji, Turcji, Izraela) oraz działalność szpiegowska państw nie należących do NATO, państw Azji, Ameryki Południowej i Afryki oraz Chin i Albanii; Sekcja VIII (analityczna); Sekcja XII i XIV [łączona]: XII: prowadzenie sprawy obiektowej „Zdrajcy” (kontrwywiadowcze rozpoznanie uciekinierów i osób odmawiających powrotu do kraju, organizowanie operacyjnego dotarcia do obozów przejściowych i ich powiązań z obcymi wywiadami), XIV: prowadzenie spraw obiektowych „Granica” (dwustronna wymiana międzynarodowa, wstępna selekcja, działania wobec krajowych biur podróży), „Forum”, „Turysta” (rozpoznanie cudzoziemców podczas ich pobytu w Polsce, obywatele polscy utrzymujący kontakty z cudzoziemcami), „Delegaci” (wyselekcjonowani obywatele polscy wyjeżdżający służbowo za granicę, kontrola polonijnych przedsiębiorstw zagranicznych w województwie). W kwietniu 1989 r. zatwierdzono podział istniejących wcześniej sekcji na sekcje liniowe i sekcje filtracyjno-rozpoznawcze. Sekcje liniowe: I-V, VII: „koncentrują się głównie na rozpoznaniu, organizacji sił i środków ukierunkowanych na zapobieganie i zwalczanie działalności poszczególnych służb specjalnych głównych państw NATO”. Sprawy obiektowe: „Arizona” – wywiad USA; „Bristol” – wywiad brytyjski; „Zachód” – zachodnioniemiecki; „Galia I” – wywiad francuski; „Galia II” – wywiady pozostałych państw NATO. Sekcje filtracyjne: VI, XI–XIII: „koncentrują się głównie na operacyjnym rozpoznaniu określonych zjawisk i problemów charakterystycznych dla działalności przeciwnika jakim są obce wywiady”. Sprawy obiektowe: „Zapora” – ochrona jednostek wojskowych WP przed infiltracją i penetracją wywiadowczą; „Tarcza” ochrona jednostek Armii Radzieckiej; „Turysta” – zagrożenia wywiadowcze związane z międzynarodowym ruchem osobowym; „Delegaci” – zagrożenie wywiadowcze związane z ruchem osobowym specjalistów, handlowców, stypendystów i stażystów; „Zdrajcy” – zagrożenia wywiadowcze związane z emigracją ekonomiczną i polityczną; „Rajdy” – międzynarodowy ruch, szlaki komunikacyjne. W Toruniu z dniem 16 czerwca 1989 r. zlikwidowano dwudziestoosobowy Wydział „W”, którego zadania zostały przejęte przez nowo utworzoną trzyosobową Grupę ds. Obrotu w Komunikacji Wydziału II WUSW w Toruniu.