Subfonds

Wojewódzki Urząd Spraw Wewnętrznych w Łomży 1983 - 1990

Zasięg działania pokrywał się z obszarem terytorialnym woj. łomżyńskiego. Obejmował miasta: Ciechanowiec, Goniądz, Grajewo, Jedwabne, Kolno, Nowogród, Rajgród, Stawiski, Szczuczyn, Wysokie Mazowieckie i Zambrów oraz gminy: Andrzejewo, Bełda, Białaszewo, Boguty-Pianki, Ciechanowiec, Czyżew-Osada, Gać, Goniądz, Grabowo, Grajewo, Jedwabne, Kolno, Nowogród, Klukowo, Kobylin-Borzymy, Kołaki Kościelne, Kulesze Kościelne, Lachowo, Łomża, Mały Płock, Miastkowo, Nowe Piekuty, Nur, Perlejewo, Piątnica, Przytuły, Radziłów, Rajgród, Rogienice Wielkie, Rutki, Sokoły, Stawiski, Szczepankowo, Szepietowo-Stacja, Szczuczyn, Szumowo, Śniadowo, Trzcianne, Turośl, Wąsosz, Wysokie Mazowieckie, Wizna, Zambrów, Zaręby Kościelne, Zawady i Zbójna.

Wojewódzki Urząd Spraw Wewnętrznych w Łomży został powołany do życia w wyniku realizacji zapisów Ustawy z dnia 14 lipca 1983 r. o urzędzie Ministra Spraw Wewnętrznych i zakresie podległych mu organów (Dz.U. Nr 38, poz. 173) oraz Zarządzenia Organizacyjnego nr 0153/Org MSW Ministra Spraw Wewnętrznych z dnia 27 lipca 1983 r. Rozkazem organizacyjnym Szefa WUSW nr LO/015/83 z dnia 8 sierpnia 1983 r. dokonano zmian organizacyjnych w jednostkach MO i SB woj. łomżyńskiego. Komendy wojewódzkie MO przemianowano na wojewódzkie urzędy spraw wewnętrznych, zaś komisariaty MO na miejskie i rejonowe urzędy spraw wewnętrznych. Stanowiska komendantów zastąpiono funkcją szefów urzędów. Obszar ich kompetencji został określony w Zarządzeniu nr 03/84 Ministra Spraw Wewnętrznych z dnia 20 stycznia 1984 r. w sprawie zakresu działania wojewódzkiego urzędu spraw wewnętrznych. Zmiana nomenklatury kadry kierowniczej objęła również jednostki organizacyjne niższego szczebla. Wojewódzkiemu Urzędowi Spraw Wewnętrznych w Łomży podlegały Miejski Urząd Spraw Wewnętrznych w Łomży, Rejonowe Urzędy Spraw Wewnętrznych w Grajewie, Kolnie, Wysokiem Mazowieckiem i Zambrowie oraz podległe im posterunki MO. Miejskiemu Urzędowi Spraw Wewnętrznych w Łomży podlegały posterunki w Jedwabnem, Miastkowie, Nowogrodzie, Piątnicy, Śniadowie i Wiźnie. Rejonowy Urząd Spraw Wewnętrznych w Grajewie nadzorował posterunki w Goniądzu, Radziłowie, Rajgrodzie, Szczuczynie, Trzciannem i Wąsoszy; RUSW w Kolnie posterunki w Grabowie, Małym Płocku, Stawiskach, Turośli i Zbójnej, RUSW w Wysokiem Mazowieckiem posterunki w Bogutach Piankach, Ciechanowcu, Czyżewie Osadzie, Klukowie, Kobylinie Borzymach, Kuleszach Kościelnych, Nowych Piekutach, Nurze, Perlejewie, Sokołach, Szepietowie Stacji i Zarębach Kościelnych; RUSW w Zambrowie posterunki w Andrzejewie, Kołakach Kościelnych, Rutkach, Szumowie i Zawadach. Struktura organizacyjna WUSW składała się z wydziałów, dzielących się na sekcje oraz inspektoratów i samodzielnych sekcji realizujących określone zdania. Stanowisko Szefa Urzędu objął dotychczasowy Komendant Wojewódzki MO w Łomży płk Stefan Sokołowski. Funkcje zastępców objęli dotychczasowi zastępcy komendanta: ds. SB - ppłk Jerzy Panasewicz, ds. MO - ppłk Ryszard Zapała, ds. administracyjno gospodarczych - mjr Andrzej Chodakowski, ds. polityczno-wychowawczych - ppłk Waldemar Dąbrowski. Pracą wydziałów kierowali naczelnicy, za pracę sekcji odpowiadali kierownicy. Zadania pionu Milicji Obywatelskiej realizowały: Wydział Dochodzeniowo-Śledczy, Wydział do Walki z Przestępstwami Gospodarczymi, Wydział Finansowy, Wydział Gospodarki Materiałowo-Technicznej, Wydział Inspekcji, Wydział Inwestycji i Remontów, Wydział Kadr, Wydział Kryminalistyki, Wydział Kryminalny, Wydział Łączności, Wydział Ogólny, Wydział Polityczno-Wychowawczy, Wydział Prewencji, Wydział Ruchu Drogowego, Wydział Szkolenia, Wydział Wojewódzkie Stanowisko Kierowania, Wydział Zdrowia i Spraw Socjalnych oraz Zmotoryzowany Odwód Milicji Obywatelskiej. Zadania z zakresu służby bezpieczeństwa wykonywały wydziały: Zastępca Komendanta ds. SB, Inspektorat Analityczno-Informacyjny Z-cy Szefa ds. SB – zajmujący się opracowywaniem planów pracy i sprawozdań z ich realizacji, Wydział II – zajmujący się zabezpieczeniem kontrwywiadowczym, Wydział III – zajmujący się zwalczaniem działalności antypaństwowej w środowiskach kultury, nauki, szkolnictwa i mniejszości narodowych oraz zabezpieczeniem operacyjnym gospodarki, Wydział IV – realizujący zadania związane z Kościołem katolickim i innymi związkami wyznaniowymi, Wydział V – zajmujący się ochroną gospodarki, Wydział Śledczy, Wydział Zabezpieczenia Operacyjnego – zajmujący się obserwacją zewnętrzną, wywiadem środowiskowym, ewidencję operacyjną, archiwum i techniką operacyjną, Wydział Paszportów oraz Samodzielna Sekcja „A” nadająca i odczytująca wiadomości szyfrowe. W toku swej działalności WUSW w Łomży, a szczególnie pion służby bezpieczeństwa, przechodził liczne reorganizacje. Decyzją Ministra Spraw Wewnętrznych z dnia 8 grudnia 1983 r. w sprawie przekazania wydziałów łączności pod bezpośredni nadzór zastępców szefów wojewódzkich urzędów spraw wewnętrznych ds. SB do pionu Służby Bezpieczeństwa został włączony Wydział Łączności. Zgodnie z Zarządzeniem Organizacyjnym nr 0130/Org. Ministra Spraw Wewnętrznych z dnia 27 grudnia 1984 r. powołano Inspektorat Ochrony Funkcjonariuszy zajmujący się wyjaśnianiem spraw funkcjonariuszy podejrzewanych o naruszanie przepisów, popełnianie przestępstw lub przejawiających postawy mogące szkodzić resortowi spraw wewnętrznych i interesom państwa. W wyniku reorganizacji Departamentu IV MSW zapoczątkowanej Decyzją nr 0068/84 Ministra Spraw Wewnętrznych z dnia 30 listopada 1984 r. dotychczasowy Wydział IV WUSW w Łomży został podzielony na Wydziały: IV - zajmujący się kościołami i związkami wyznaniowymi i VI zabezpieczający przemysł rolno-spożywczy i drzewny. Poważne zmiany w strukturze pionu służby bezpieczeństwa nastąpiły po wyborach 4 czerwca 1989 r. Z dniem 1 listopada 1989 r. zlikwidowano dotychczas funkcjonujące wydziały operacyjne, za wyjątkiem Wydziału II, powołując na ich miejsce nowe. Z Wydziału III utworzono Wydział Ochrony Konstytucyjnego Porządku Państwa. Wydziały V i VI przekształcono w Wydział Ochrony Gospodarki. Inspektorat Analityczno-Informacyjny i Wydział IV utworzyły Wydział Studiów i Analiz. Zarządzenie Organizacyjne nr 95 Ministra Spraw Wewnętrznych z dnia 21 listopada 1989 r. rozwiązało Wydziały Szkolenia i Polityczno Wychowawcze powołując w ich miejsce Wydział Szkolenia i Wychowania. Z dniem 15 grudnia 1989 r. został rozwiązany dotychczasowy Wydział Zabezpieczenia Operacyjnego, a wchodzące w jego skład sekcje „B” i „T” podporządkowano, jako grupy terenowe, odpowiednim wydziałom WUSW w Białymstoku. Do życia przywrócono Wydział „C”. W styczniu 1990 r. w miejsce stanowiska starszego inspektora przy zastępcy szefa ds. SB zajmującego się kwestiami wywiadu, działalności obcych służb specjalnych i ośrodków dywersji ideologicznej powołano Inspektorat I. W lutym 1990 r. likwidacji uległ Inspektorat Ochrony Funkcjonariuszy. Działalność wszystkich struktur milicji obywatelskiej i służby bezpieczeństwa w ramach wojewódzkich urzędów spraw wewnętrznych zakończyły ustawy z dn. 6 kwietnia 1990 r. o Policji (Dz.U. Nr 30 poz. 179) i o Urzędzie Ochrony Państwa (Dz.U. Nr 30 poz. 180). Prace pionu milicyjnego kontynuowała Komenda Wojewódzka Policji w Łomży. Zarządzenie nr 043/90 Ministra Spraw Wewnętrznych z dnia 10 maja 1990 r. w sprawie zaprzestania działalności SB w miejsce zlikwidowanej SB powołało Urząd Ochrony Państwa zorganizowany w ramach 14 delegatur. Teren województwa suwalskiego znalazł się w obszarze działalności Delegatury UOP w Białymstoku. Formalnie koniec działalności SB nastąpił 31 lipca 1990 r. Wyjątkiem był Wydział Paszportów, który zgodnie z ustawą o Policji miał funkcjonować do czasu przekazania ich kompetencji urzędom wojewódzkim, co dokonało się ustawą z dn. 29 listopada 1990 r. o paszportach (Dz. U. nr 2, poz. 5).