Archiwa IPN

Ustawa z 18.12.1998 r. o Instytucie Pamięci Narodowej - Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu (Dz.U.2023.102), ustawa z 18.10.2006 r. o ujawnianiu informacji o dokumentach organów bezpieczeństwa państwa z lat 1944 – 1990 oraz treści tych dokumentów (Dz.U.2023.342).

Oddziałowe Archiwum Instytutu Pamięci Narodowej (dalej: OAIPN we Wrocławiu), zostało zorganizowane w grudniu 2000 r. W pierwszym etapie prace polegały na typowaniu przez archiwistów dokumentów w archiwach zakładowych instytucji zobowiązanych na mocy ustawy o Instytucie Pamięci Narodowej do ich przekazania. Były to m.in.: Urząd Ochrony Państwa, sądy i prokuratury powszechne i wojskowe, areszty śledcze, zakłady karne, komendy wojewódzkie Policji na terenie Dolnego Śląska i Opolszczyzny, Filia nr 2 Archiwum Wojsk Lądowych we Wrocławiu, Archiwum Państwowe we Wrocławiu. Następnie skupiono się już na samym przygotowaniu akt oraz środków ewidencyjnych i ich przekazaniu na podstawie spisów zdawczo-odbiorczych do zasobu Instytutu Pamięci Narodowej. Efektem tych prac jest zgromadzenie do dnia 31 grudnia 2020 r. 9960,94 mb akt pochodzących z terenu byłych województw: wrocławskiego, jeleniogórskiego, legnickiego, wałbrzyskiego, opolskiego. Główne grupy materiałów zgromadzone w OAIPN we Wrocławiu to akta wytworzone przez cywilne oraz wojskowe organy bezpieczeństwa państwa, powszechne oraz wojskowe organy wymiaru sprawiedliwości i organy ścigania, instytucje penitencjarne, instytucje powołane do badania i ścigania zbrodni hitlerowskich, organy administracji publicznej, partie i stowarzyszenia, a także archiwa osobiste, kolekcje oraz zbiory. Dokumentację organów bezpieczeństwa państwa stanowią: materiały operacyjne (akta osobowych źródeł informacji, akta spraw operacyjnych, akta postępowań przygotowawczych, akta spraw obiektowych, akta osobowe funkcjonariuszy i pracowników cywilnych), materiały administracyjne i akta paszportowe. Dokumentacja powszechnych oraz wojskowych organów wymiaru sprawiedliwości i organów ścigania to: akta powszechnych i wojskowych jednostek organizacyjnych prokuratury, akta sądów powszechnych i wojskowych (w tym sprawy karne i cywilne oraz akta spraw o uznanie nieważności orzeczeń skazujących i przyznanie odszkodowań z tytułu doznanych represji za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego). Dokumentacja instytucji penitencjarnych składa się z: akt osobowych więźniów, akt osobowych funkcjonariuszy więziennictwa Straży Więziennej i Służby Więziennej oraz materiałów administracyjnych. Dokumentacja instytucji powołanych do badania i ścigania zbrodni hitlerowskich zawiera akta własne wytworzone w toku prac Okręgowych Komisji Badania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu w Opolu i we Wrocławiu, oraz ich poprzedników, jak również akta nabyte – dokumenty dotyczące działalności organów represji III Rzeszy Niemieckiej, robotników przymusowych pracujących na jej rzecz oraz osób osadzonych w więzieniach i obozach hitlerowskich (m.in. kartoteki i listy imienne). W grupie materiałów organów administracji publicznej, partii i stowarzyszeń znajduje się dokumentacja wytworzona m.in. przez Polską Partię Robotniczą, Polską Zjednoczoną Partię Robotniczą, urzędy miasta i urzędy wojewódzkie oraz wojewódzkie komitety obrony. Archiwa osobiste, kolekcje oraz zbiory to materiały, przekazane przez osoby prywatne, zawierające ich wspomnienia, relacje i dokumenty dotyczące okresu okupacji, lat powojennych i PRL, a także nagrania komunikacji operacyjnej funkcjonariuszy Służby Bezpieczeństwa i Zmotoryzowanych Odwodów Milicji Obywatelskiej dokonane metodą nasłuchu radiowego, zgromadzone ulotki, plakaty, publikacje i wydawnictwa bezdebitowe.

Oddział Instytutu Pamięci Narodowej we Wrocławiu [w:] Informator o zasobie archiwalnym Instytutu Pamięci Narodowej (stan na dzień 31 grudnia 2008 roku), pod red. Jerzego Bednarka i Rafała Leśkiewicza, Warszawa 2009, s. 997-1125

Instytut Pamięci Narodowej Oddział we Wrocławiu 2000-2006. Informator, oprac. zespół: S. Białek, J. Dardzińska, P. Dyba, S. Krzyżanowska, T. Rojek, K. Stróżyna, W. Trębacz, pod red. T. Balbusa, K. Maziej-Choińskiej, S. Krzyżanowskiej, K. Szwagrzyka, T. Rojka, Wrocław 2007

informacja jest każdorazowo wywieszana w widocznych miejscach w budynku oraz udzielają jej pracownicy umawiający petentów

Z Dworca Głównego PKP Wrocław autobus nr 116 (od placu Kromera), tramwaj nr 11 (do placu Kromera).

Na podstawie ustawy z 18 grudnia 1998 r. o Instytucie Pamięci Narodowej – Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu (tekst jednolity Dz. U. z 2023 r. poz. 102) oraz ustawy z 18 października 2006 r. o ujawnianiu informacji o dokumentach organów bezpieczeństwa państwa z lat 1944–1990 oraz treści tych dokumentów ((Dz. U. z 2023 r. poz. 342), IPN realizuje następujące typy wniosków: (1) o udostępnienie do wglądu dokumentów dotyczących wnioskodawcy lub nieżyjącej osoby najbliższej (2) o udostępnienie oraz wydanie kopii dokumentów osobowych dotyczących pracownika lub funkcjonariusza organów bezpieczeństwa państwa (3) o udostępnienie dokumentów na potrzeby prowadzenia badań naukowych oraz publikacji materiału prasowego; (4) o udostępnienie dokumentów w celu wykonywania zadań ustawowych; (5) o udostępnienie do wglądu kopii akt spraw lustracyjnych; (6) o udostępnienie informacji zawartych w dokumentach organów bezpieczeństwa państwa dotyczących osób pełniących funkcje publiczne; Udostępnienie wybranych kolekcji, zespołów i zbiorów archiwalnych warunkują również dwustronne umowy zawierane pomiędzy IPN i instytucjami współpracującymi, w szczególności zagranicznymi, oraz osobami prywatnymi (dot. kolekcji, zbiorów oraz archiwów prywatnych i rodzinnych). Nie udostępnia się oryginałów materiałów w złym stanie technicznym oraz poddanych czynnościom cyfryzacji. Wnioski są realizowane przez Oddziały zgodnie z właściwością miejscową określone wg zasięgu sadów apelacyjnych.