Zespół / zbiór

Wojewódzki Urząd Spraw Wewnętrznych w Płocku [1975] 1983-1990

W skład województwa płockiego weszły: miasta: Płock, Gąbin, Gostynin, Krośniewice, Kutno, Łęczyca, Sierpc, Wyszogród i Żychlin, gminy: Bedlno, Bielsk, Bodzanów, Borowiczki, Brudzeń Duży, Bulkowo, Czerwińsk nad Wisłą, Daszyna, Dąbrowice, Dobrzelin, Drobin, Gąbin, Gostynin, Gozdowo, Góra Świętej Małgorzaty, Iłów, Kiernozia, Krośniewice, Krzyżanów, Kutno, Łanięta, Łąck, Łęczyca, Mała Wieś, Mochowo, Nowe Ostrowy, Nowy Duninów, Oporów, Pacyna, Piątek, Radzanowo, Rataje, Rościszewo, Sanniki, Sierpc, Słubice, Stara Biała, Staroźreby, Strzelce, Szczawin Kościelny, Szczutowo, Witonia, Wyszogród i Zawidz (podstawa prawna: Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 30 maja 1975 r. w sprawie określenia miast oraz gmin wchodzących w skład województw, Dz.U.1975.17.92).

Ustawa sejmu PRL z dnia 28 maja 1975 r. o dwustopniowym podziale administracyjnym Państwa oraz o zmianie ustawy o radach narodowych (Dz.U. PRL 1975, nr 16, poz. 91) zmieniła ustrój terytorialny PRL, m.in. w miejsce dawnego województwa warszawskiego powstały województwa: stołeczne warszawskie (d. m. st. Warszawa i część d. województwa warszawskiego), radomskie, siedleckie, ostrołęckie, ciechanowskie, płockie i skierniewickie. W ślad za utworzeniem nowych województw oraz likwidacją powiatów nastąpiły zmiany w terenowych strukturach podległych resortowi spraw wewnętrznych: zlikwidowano Komendy Powiatowe MO, w nowopowołanych województwach utworzono nowe Komendy Wojewódzkie MO. Przygotowania do przeprowadzenia reformy terytorialnej prowadziły powołane decyzją ministra spraw wewnętrznych nr 03/75 z dnia 8 kwietnia 1975 r. zespoły organizacyjne działające w MSW i w 49 nowych województwach oraz pełnomocnicy ministra czynni w KWMO w województwach utrzymanych w ramach reformy terytorialnej. Formalnie nowe KWMO, w tym KWMO w Płocku, utworzono na mocy zarządzenia organizacyjnego ministra spraw wewnętrznych nr 073/org z dnia 11 czerwca 1975 r. (z mocą od 31 maja 1975 r.). Wg etatu KWMO w Płocku nr PL/W/01/75 (zatwierdzonego zarządzeniem organizacyjnym ministra spraw wewnętrznych nr 073/org z dnia 11 czerwca 1975 r. z mocą od dnia 1 czerwca 1975 r., unieważnionym zarządzeniem organizacyjnym nr PL/07/81 z dnia 8 maja 1981 r.) w skład KWMO w Płocku wchodziły ogniwa dowódcze: Kierownictwo (m.in. komendant wojewódzki, zastępca komendanta wojewódzkiego ds. SB, zastępca komendanta wojewódzkiego ds. MO, zastępca komendanta wojewódzkiego ds. administracyjno-gospodarczych oraz Zespół ds. Organizacyjno-Prawnych), Wydział Inspekcji (z czterema Zespołami: ds. SB, ds. MO, ds. administracyjno-gospodarczych, stanowisk samodzielnych), Inspektorat Analityczno-Informacyjny zastępcy komendanta wojewódzkiego ds. SB, Wojewódzkie Stanowisko Kierowania, następnie ogniwa SB: Wydział II, Wydział III, Wydział IV (z Grupami Operacyjnymi w Kutnie, Gostyninie, Sierpcu, Łęczycy, Żychlinie), Wydział Śledczy, Samodzielna Sekcja „A”, Wydział „B”, Wydział „C”, Wydział „T” (z należąca do struktur wydziału Grupą „T” w Kutnie), Wydział „W”, Wydział Paszportów (z Referatami Paszportów w Kutnie, Łęczycy i Sierpcu) oraz ogniwa MO i administracyjne: Wydział Kryminalny (w skład wydziały weszły ogniwa: Kierownictwo, Sekcja ds. Zabójstw i Rozbojów, Sekcja ds. Włamań i Kradzieży, Grupa Obyczajowa, Grupa Poszukiwań i Ewidencji, Sekretariat), Wydział do walki z Przestępstwami Gospodarczymi (w skład wydziały weszły ogniwa: Kierownictwo, Sekcja przemysłu, Sekcja rolnictwa i przetwórstwa rolno-spożywczego, Sekcja obrotu towarowego i usług niematerialnych, Sekretariat), Wydział Dochodzeniowo-Śledczy (w skład wydziału weszły ogniwa: Kierownictwo, Sekcja Nadzoru Ogólnego, Sekcja Kryminalna, Sekcja Gospodarcza, Grupa Operacyjna, Sekretariat), Wydział Prewencji, Wydział Ruchu Drogowego, Wydział Kryminalistyki, Wydział Kadr, Wydział Szkolenia, Wydział Ogólny (w skład wydziału weszły ogniwa: Kierownictwo, Sekcja Zezwoleń i Opiniowania, Sekcja Informacji, Sprawozdawczości i Statystyki, Sekcja Skarg i Wniosków, Sekcja Ogólna), Wydział Łączności (w skład wydziału weszły ogniwa: Kierownictwo, Sekcja I Przewodowa, Sekcja II Radiowa, Inne Stanowiska – rozkazem organizacyjnym nr 08/76 z dnia 31 marca 1976 r. z dniem 1 maja 1976 r. zorganizowane jako Poczta Specjalna, Sekretariat), Wydział Finansowy, Wydział Inwestycji i Remontów, Wydział Gospodarki Materiałowo-Technicznej, Wydział Zdrowia i Spraw Socjalnych (w skład wydziału weszły ogniwa: Kierownictwo, Sekcja Socjalna, Poliklinika; etat nr PL/W/03/88 wprowadzony rozkazem organizacyjnym Szefa WUSW w Płocku nr PL/05/88 z dnia 3 lutego 1988 r. przewidywał również powołanie w wydziale Grupy Inspektorów), Pluton Ruchu Drogowego (podporządkowany Wydziałowi Ruchu Drogowego) oraz Zmotoryzowany Odwód MO. KWMO w Płocku podlegały: KMMO w Kutnie, KMMO w Płocku, Komisariaty MO w Gostyninie, Łęczycy, Sierpcu, Żychlinie, Komisariat Kolejowy MO w Kutnie, Komisariat Kolejowy MO w Sierpcu (zlikwidowany z dniem 1 lutego 1979 r.), Posterunki MO w Bedlnie, Bielsku, Bodzanowie, Borowiczkach, Brudzeniu Dużym, Bulkowie, Czerwińsku n. Wisłą, Daszynie, Dąbrowicach, Drobinie, Gąbinie, Gozdowie, Górze św. Małgorzaty, Iłowie, Kiernozi, Krzyżanowie, Krośniewicach, Łaniętach, Łącku, Małej Wsi, Mochowie, Nowym Dunikowie, Nowych Ostrowach, Oporowie, Pacynie, Piątku, Radzanowie, Ratajach (zlikwidowany rozkazem organizacyjnym Szefa WUSW w Płocku nr PL/03/88 z dnia 30 stycznia 1988 r.), Rościszewie, Sannikach, Słubicach, Starej Białej, Staroźrebach, Strzelcach, Szczawinie Kościelnym, Szczutowie, Witoni, Wyszogrodzie, Zawidzu, Posterunek Kolejowy MO w Płocku (utworzony w styczniu 1979 r.), Posterunek Wodny MO w Płocku. W l. 1975-1977 funkcjonował również Komisariat MO ds. Petrobudowy w Płocku. Na mocy zarządzenia organizacyjnego ministra spraw wewnętrznych nr 023/org z dnia 15 czerwca 1977 r. powołano w Kierownictwie KWMO stanowisko etatowe Sekretarza Komitetu Zakładowego PZPR. Na mocy zarządzenia organizacyjnego ministra spraw wewnętrznych nr 044/org z dnia 15 czerwca 1979 r. utworzono w KWMO w Płocku Wydział III „A” (przemianowany w grudniu 1981 r. na Wydział V). Na mocy zarządzenia ministra spraw wewnętrznych nr 042/81 z dnia 30 października 1981 r. utworzono w KWMO w Płocku stanowiska zastępcy komendanta ds. polityczno-wychowawczych oraz Wydział Polityczno-Wychowawczy. Na mocy zarządzenia ministra spraw wewnętrznych z dnia 12 grudnia 1981 r. w sprawie powołania organów cenzury przesyłek pocztowych, korespondencji telekomunikacyjnej oraz kontroli rozmów telefonicznych na czas trwania stanu wojennego we wszystkich KWMO, w tym w Płocku, powołano Wojewódzkie Urzędy Cenzury Wojennej (w oparciu o struktury Wydziału „W”), nb. zgodnie z etatem KWMO na czas wojny ustalonym jeszcze w 1975 r. Na mocy ustawy sejmu PRL z dnia 14 lipca 1983 r. o urzędzie ministra spraw wewnętrznych, KWMO w Płocku z dniem 1 sierpnia 1983 r. przekształcono w Wojewódzki Urząd Spraw Wewnętrznych, jednocześnie utworzono w Płocku, Gostyninie, Kutnie, Łęczycy i Sierpcu Rejonowe Urzędy Spraw Wewnętrznych (już w 1982 r. planowano utworzenie tam Komend Rejonowych MO, ostatecznie zorganizowanych jako RUSW). W skład RUSW w Płocku weszły KMMO w Płocku, Posterunki MO w Bodzanowie, Borowiczkach, Bulkowie, Brudzeniu Dużym, Czerwińsku n. Wisłą, Małej Wsi, Radzanowie, Starej Białej, Staroźrebach, Wyszogrodzie, Posterunek Kolejowy MO w Płocku i Posterunek Wodny MO w Płocku. W skład RUSW w Kutnie weszły KMMO w Kutnie, Komisariat MO w Żychlinie, Posterunki MO w Bedlnie, Dąbrowicach, Kiernozi, Krzyżanowie, Krośniewicach, Łaniętach, Nowych Ostrowach, Oporowie, Strzelcach oraz Komisariat Kolejowy w Kutnie. W skład RUSW w Gostyninie weszły Komisariat MO w Gostyninie, Posterunki MO w Gąbinie, Iłowie, Łącku, Nowym Duninowie, Pacynie, Ratajach, Sannikach, Słubicach, Szczawinie Kościelnym. W skład RUSW w Łęczycy weszły Komisariat MO w Łęczycy, Posterunki MO w Daszynie, Górze Świętej Małgorzaty, Piątku i Witoni. W skład RUSW w Sierpcu weszły Komisariat MO w Sierpcu, Posterunki MO w Bielsku, Drobinie, Gozdowie, Mochowie, Rościszewie, Szczutowie, Zawidzu. Z dniem 1 marca 1985 r. powołano w WUSW w Płocku Wydział VI. W czerwcu 1985 r. na podstawie zarządzenia organizacyjnego ministra spraw wewnętrznych nr 0130/org z dnia 27 grudnia 1984 r. oraz zarządzenia ministra spraw wewnętrznych nr 0072/84 z dnia 27 grudnia 1984 r. w sprawie organizacji i zakresu działania Zarządu Ochrony Funkcjonariuszy Ministerstwa Spraw Wewnętrznych zorganizowano w Kierownictwie WUSW w Płocku Inspektorat Ochrony Funkcjonariuszy. W 1989 r. funkcjonował przy WUSW w Płocku Oddział Obrony Cywilnej. W grudniu 1989 r. na mocy zarządzenia ministra spraw wewnętrznych nr 075/89 z dnia 24 sierpnia 1989 r. w sprawie likwidacji i przekształcania niektórych jednostek organizacyjnych Ministerstwa Spraw Wewnętrznych w WUSW w Płocku przeorganizowano Wydziały III, IV, V, VI w nowe struktury SB: Wydział Ochrony Konstytucyjnego Porządku Państwa, Wydział Ochrony Gospodarki, Wydział Studiów i Analiz. Na mocy zarządzenia ministra spraw wewnętrznych nr 95/89 z dnia 21 listopada 1989 r. w sprawie likwidacji i przekształcenia niektórych służb i jednostek organizacyjnych MSW, połączono Wydział Polityczno-Wychowawczy i Wydział Szkolenia WUSW w Wydział Szkolenia i Wychowania WUSW i zlikwidowano stanowisko zastępcy Szefa WUSW ds. polityczno-wychowawczych. W początku 1990 r. powołano w WUSW w Płocku Inspektorat I. Na mocy zarządzenia ministra spraw wewnętrznych nr 28/90 z dnia 15 lutego 1990 r. w sprawie likwidacji niektórych jednostek organizacyjnych Ministerstwa Spraw Wewnętrznych z dniem 1 lutego 1990 r. zlikwidowano w WUSW w Płocku (podobnie jak i w innych WUSW) Inspektorat Ochrony Funkcjonariuszy.

Akta b. WUSW w Plocku zostały przekazane do IPN przez UOP.

Na spuściznę archiwalną WUSW w Płocku składają się akta personalne funkcjonariuszy SB oraz pracowników cywilnych, akta spraw operacyjnych oraz tajnych współpracowników, akta spraw operacyjnych, akta administracyjne, akta paszportowe, akta dot. posiadania broni. Większość akt wytworzonych przez WUSW w Płocku znalazła się w BUiAD IPN w Warszawie, część akt znajduje się w OBUiAD w Lublinie i Łodzi oraz w archiwum Delegatury IPN w Radomiu.

AIPN, 1585/11422; AIPN, 1595/1518; AIPN, 1632/31; AIPN, 335/256; AIPN, 335/208; AIPN, 335/355; AIPN, 168/23; AIPN, 1632/232; AIPN, 335/258; AIPN, 335/237; AIPN, 335/234; AIPN, 222/11. Aparat bezpieczeństwa w Polsce. Kadra kierownicza, t. 3, 1975-1990, red. nauk. P. Piotrowski, Warszawa 2008, s. 48, 60, 235-239.