Podzespół

Komenda Wojewódzka Milicji Obywatelskiej w Skierniewicach 1975 - 1983

Województwo skierniewickie utworzone na mocy ustawy z dnia 28 maja 1975 r. o dwustopniowym podziale administracyjnym Państwa oraz o zmianie ustawy o radach narodowych (Dz.U. Nr 16, poz. 91).

W połowie 1975 r. na terytorium Polski została wprowadzona reforma administracyjna, polegająca na likwidacji trójstopniowej struktury podziału terytorialnego (województwo – powiat – gmina). Na mocy ustawy z dnia 28 maja 1975 r. o dwustopniowym podziale administracyjnym Państwa oraz o zmianie ustawy o radach narodowych (Dz.U. Nr 16, poz. 91) zlikwidowano powiaty i powołano 49 nowych województw. Powyższe zmiany pociągnęły za sobą konieczność stworzenia 32 nowych komitetów wojewódzkich PZPR, urzędów, sądów i prokuratur wojewódzkich oraz komend wojewódzkich MO. W wyniku tej reformy siedzibą jednego z nowych województw zostały Skierniewice. Komenda Wojewódzka MO w Skierniewicach rozpoczęła swoją działalność w momencie powołania jej pierwszego komendanta. Nastąpiło to 1 czerwca 1975 r., z chwilą objęcia stanowiska przez płk. Henryka Tomaszewskiego oraz stanowisk zastępców komendanta ds. SB i ds. MO, odpowiednio przez ppłk. Aleksandra Gradeckiego i mjr. Czesława Meksa. Komenda była terenową jednostką resortu spraw wewnętrznych, podlegającą w zakresie działań milicyjnych Komendzie Głównej MO, a w zakresie kompetencji pionu bezpieczeństwa – kierownictwu Służby Bezpieczeństwa. Podstawową komórką organizacyjną w KWMO był wydział, dzielący się na sekcje. Istniały również samodzielne sekcje. Wydziałem kierował naczelnik, który mógł posiadać jednego lub dwóch zastępców. Na czele sekcji stali kierownicy. Z uwagi na brak dokumentacji organizacyjnej nie jest możliwe odtworzenie pełnej struktury skierniewickiej Komendy Wojewódzkiej MO z 1975 r. Zdecydowanie więcej można powiedzieć o jej wewnętrznej budowie w 1980 r. Przedstawiała się ona następująco (w nawiasach oznaczenia kancelaryjne komórek): 1. Wydział Ogólny (AB), 2. Wydział Inspekcji (IP), 3. Wydział II (B), 4. Wydział III (DB), 5. Wydział IIIA (OA), 6. Wydział IV (KB), 7. Wydział Śledczy (Śl), 8. Samodzielna Sekcja „A” (R), 9. Wydział „B” (T), 10. Wydział „C” (OM), 11. Wydział „T” (ON), 12. Wydział Paszportów (PZ), 13. Wydział Wojewódzkiego Stanowisko Kierowania (Im), 14. Wydział Kryminalny (KR), 15. Wydział do Walki z Przestępstwami Gospodarczymi (Pg), 16. Wydział Dochodzeniowo-Śledczy, 17. Wydział Kryminalistyki, 18. Wydział Prewencji (Zw), 19. Wydział Ruchu Drogowego (RD), 20. Wydział Kadr (KS), 21. Wydział Finansowy, 22. Wydział Szkolenia, 23. Wydział Łączności, 24. Wydział Inwestycji, 25. Wydział Gospodarki Materiałowo-Technicznej, 26. Wydział Zdrowia. W skierniewickim KW MO można było zatem wyodrębnić komórki organizacyjne realizujące zadania w pionie Służby Bezpieczeństwa (poz. 3–12), Milicji Obywatelskiej (poz. 13–19) oraz wydziały logistyczne (poz. 1–2, 20–26) prowadzące działania na rzecz obu wymienionych pionów. Komendzie Wojewódzkiej MO w Skierniewicach podlegały Komendy Miejskie w Łowiczu, Skierniewicach, Sochaczewie, Żyrardowie oraz komisariaty w Brzezinach i Rawie Mazowieckiej, które z kolei współpracowały (według rejonizacji) z posterunkami MO. KM w Skierniewicach współdziałała z posterunkami w: Bolimowie, Godzianowie, Lipcach Reymontowskich, Kowiesach, Nowym Kawęczynie, Puszczy Mariańskiej i Komisariatem Kolejowym w Skierniewicach; KM w Łowiczu – z posterunkami w: Bielawach, Chąśnie, Domaniewicach, Kocierzewie Południowym, Łyszkowicach, Nieborowie, Zdunach i Komisariatem Kolejowym w Łowiczu; KM w Sochaczewie – z posterunkami w: Młodzieszynie, Nowej Suchej, Rybnie, Teresinie i Posterunkiem Kolejowym w Sochaczewie; KM w Żyrardowie – z posterunkami w: Baranowie, Mszczonowie, Jaktorowie, Radziejowicach, Wiskitkach, Żabiej Woli i Posterunkiem Kolejowym w Żyrardowie; Komisariat w Rawie Mazowieckiej – z posterunkami w: Białej Rawskiej, Cielądzu, Głuchowie i Sadkowicach; Komisariat w Brzezinach – z posterunkami w: Dmosinie, Jeżowie, Rogowie i Słupi. W drugiej połowie 1979 r. w KWMO w Skierniewicach utworzono Wydział IIIA (dwa lata później przekształcony w Wydział V). Wydział IIIA przejął od dotychczasowego Wydziału III zagadnienia związane z rozpracowywaniem pracowników reprezentujących poglądy antykomunistyczne oraz przypadków sabotażu, naruszenia tajemnicy państwowej, konfliktów społecznych i nieprawidłowości w funkcjonowaniu zakładów pracy. Po wprowadzeniu stanu wojennego, 14 grudnia 1981 r. w KWMO w Skierniewicach powstał Wojewódzki Urząd Cenzury (UC/WUC), który prowadził działalność do końca 1982 r. Do jego zadań należała perlustracja korespondencji oraz – przejęta od pionu „T” – kontrola rozmów telefonicznych, telegramów i teleksów. W 1982 r. w 23 mniejszych województwach samodzielne piony „B”, „C”, „T”, „W” zostały zamienione na sekcje i włączone do Wydziałów Zabezpieczenia Operacyjnego. Powyższą reorganizację wprowadzono także w skierniewickim aparacie bezpieczeństwa i dotyczyła ona dawnych wydziałów „B”, „C” i „T”. Następny rok przyniósł zmiany w organizacji jednostek terenowych i nomenklaturze resortu spraw wewnętrznych. Okazało się, że likwidacja powiatów, a co za tym idzie – referatów ds. SB, spowodowała lukę w systemie operacyjnym pionu bezpieczeństwa. Na mocy Zarządzenia nr 6/83 ministra spraw wewnętrznych z dnia 23 stycznia 1983 r. wprowadzono podział województw na rejony, w których powstały komendy miejskie i dzielnicowe MO. Komórki SB zostały powołane w tych komendach z dniem 1 kwietnia tego samego roku, w efekcie wydania przez ministra spraw wewnętrznych Zarządzenia nr 012/83 z dnia 13 marca 1983 r. Na terenie województwa skierniewickiego komórki SB zostały powołane z dniem 1 maja 1983 r., rozkazem organizacyjnym nr 06/SK/83 komendanta wojewódzkiego MO w Skierniewicach z dnia 22 kwietnia 1983 r. w: Komisariacie MO w Brzezinach, KM MO w Łowiczu, Komisariacie MO w Rawie Mazowieckiej, KM MO w Sochaczewie, KM MO w Żyrardowie. W KMMO w Skierniewicach nie utworzono pionu bezpieczeństwa, a podległy mu teren obsługiwały odpowiednie wydziały SB KW MO. Ustawą z dnia 14 lipca 1983 r. o urzędzie Ministra Spraw Wewnętrznych i zakresie podległych mu organów (Dz.U. Nr 38, poz. 173) wprowadzono nowe nazewnictwo jednostek terenowych. Dotychczasowe komendy wojewódzkie i rejonowe MO przemianowano odpowiednio na wojewódzkie i rejonowe urzędy spraw wewnętrznych. W tytulaturze kierownictwa komendanta wojewódzkiego/rejonowego MO zastąpił szef WUSW/RUSW.