Oddziałowe Archiwum Instytutu Pamięci Narodowej w Krakowie (OAIPN w Krakowie) | |
---|---|
Informacje o archiwum | |
Kod jednostki: | 318 |
Nazwa jednostki/Akronim nazwy: | Oddziałowe Archiwum Instytutu Pamięci Narodowej w Krakowie (OAIPN w Krakowie) |
Podstawa prawna: | Ustawa z dnia 18.12.1998 r. o Instytucie Pamięci Narodowej - Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu (Dz.U.07.63.424 ze zm.), ustawa z dnia 18.10.2006 r. o ujawnianiu informacji o dokumentach organów bezpieczeństwa państwa z lat 1944 – 1990 oraz treści tych dokumentów (Dz.U.07.63.425 ze zm.) |
Tytuł prawny: | instytucja publiczna |
Forma zarządu: | administracja państwowa |
Typ zasobu archiwum: | archiwum historyczne |
Informacje o zasobie: | Oddziałowe Archiwum Instytutu Pamięci Narodowej w Krakowie (dalej: OAIPN w Krakowie) gromadzenie zasobu archiwalnego rozpoczęło w kwietniu 2001 r. od przejęcia dokumentacji byłej Okręgowej Komisji Badania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu w Krakowie. Od lipca 2001 r. uruchomiono przejmowanie dokumentacji Wojewódzkich Urzędów Spraw Wewnętrznych w: Krakowie, Tarnowie i Nowym Sączu (z Delegatury Urzędu Ochrony Państwa w Krakowie) oraz dokumentacji spraw o podłożu politycznym (z sądów i prokuratur powszechnych). We wrześniu i październiku 2001 r. przekazywanie materiałów rozpoczęły Policja i organy więziennictwa. Od 2002 r. z komend Policji zaczęły wpływać do OAIPN w Krakowie akta paszportowe. W 2003 r., na podstawie umów użyczenia, do zasobu Oddziału IPN w Krakowie trafiły akta wojskowego wymiaru sprawiedliwości z archiwów wojskowych i Archiwum Państwowego w Krakowie. Najistotniejsza, z punktu widzenia realizacji zadań ustawowych, część zasobu archiwalnego została przejęta w latach 2001-2003 (akta organów bezpieczeństwa państwa). Zasób archiwalny OAIPN w Krakowie, wg stanu na dzień 31 marca 2012 r., liczył 6250,55 mb, tj. około 2 mln j.a. Na zasób archiwalny składa się dokumentacja z terenu obejmującego swym zasięgiem obszar województw: krakowskiego, tarnowskiego i nowosądeckiego, materiały te zostały przejęte z: Delegatury Urzędu Ochrony Państwa, następnie jego sukcesora - Delegatury Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego w Krakowie, Komendy Wojewódzkiej Policji w Krakowie oraz podległych jej jednostek, Okręgowego Inspektoratu Służby Więziennej w Krakowie oraz podległych mu jednostek, Sądu Okręgowego w Krakowie i podległych mu sądów rejonowych, Sądu Okręgowego w Tarnowie i podległych mu sądów rejonowych, Sądu Okręgowego w Nowym Sączu i podległych mu sądów rejonowych, Prokuratury Okręgowej w Krakowie i podległych jej prokuratur rejonowych, Prokuratury Okręgowej w Tarnowie i podległych jej prokuratur rejonowych, Prokuratury Okręgowej w Nowym Sączu i podległych jej prokuratur rejonowych, Wojskowych Komendy Uzupełnień podległych Wojewódzkiemu Sztabowi Wojskowemu w Krakowie, Karpackiego Oddziału Straży Granicznej w Nowym Sączu i Archiwum Straży Granicznej w Szczecinie, Małopolskiego Urzędu Wojewódzkiego w Krakowie i jego oddziałów zamiejscowych. Ponadto do zasobu archiwalnego krakowskiego Oddziału IPN na podstawie umów użyczenia materiały przekazały archiwa wojskowe, m.in. Archiwum Wojsk Lądowych Filia Nr 3 w Krakowie, Archiwum Wojsk Lądowych Filia Nr 2 w Oleśnicy, Archiwum Wojsk Lądowych w Warszawie oraz Wojskowa Prokuratura Garnizonowa w Krakowie oraz Archiwum Państwowe w Krakowie. W myśl ustawy z 18 grudnia 1998 r. o Instytucie Pamięci Narodowej – Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu (j.t. Dz.U. z 2007 r. Nr 63, poz. 424 z późn. zm.) OAIPN w Krakowie gromadzi przede wszystkim materiały wytworzone i zgromadzone przez organy bezpieczeństwa III Rzeszy Niemieckiej i ZSRR oraz tzw. rodzimego aparatu represji działające na terenie wymienionych województw. W zbiorach krakowskiego Oddziału Instytutu Pamięci Narodowej znajdują się także materiały organów więziennictwa, sądów i prokuratur powszechnych i wojskowych dokumentujące represje o podłożu politycznym. Zasób dopełniają materiały Okręgowej Komisji Badania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu w Krakowie jako poprzedniczki Instytutu Pamięci Narodowej oraz dokumenty ofiarowane przez osoby prywatne. Zasadniczo daty skrajne zgromadzonych dokumentów zamykają się w okresie 1939-1990. Choć główną część zasobu stanowi dokumentacja aktowa zgromadzona w formie akt spraw lub zbiorów akt, istotne znaczenie ma zasób ewidencyjny (około 650 mb), na który składają się dzienniki rejestracyjne, koordynacyjne, korespondencyjne, archiwalne, repertoria i skorowidze oraz kartoteki (operacyjne, operacyjno-pomocnicze, pomocnicze, paszportowe i inne). W zasobie znajdują się także mikrofilmy akt operacyjnych i paszportowych Wojewódzkiego Urzędu Spraw Wewnętrznych w Krakowie. Licznie reprezentowane są fotografie (ich ilość szacuje się na około 1 mln), nie tworzą odrębnych zbiorów, ale stanowią integralną część dokumentacji aktowej. Przeważają fotografie portretowe, liczne są fotografie wykonane w celach operacyjnych przez funkcjonariuszy aparatu bezpieczeństwa oraz fotografie sygnalityczne. Dokumentację filmową reprezentują przede wszystkim nagrania archiwalne przekazane przez Laboratorium Kryminalistyczne Komendy Wojewódzkiej Policji w Krakowie oraz nieliczne materiały filmowe dołączone do spraw operacyjnych (łącznie 227 j.a.). Dokumentacja dźwiękowa to nagrania z taśm wykorzystywanych do rejestracji nasłuchu radiowego rozmów funkcjonariuszy MO i SB za pośrednictwem resortowej łączności radiotelefonicznej oraz nieliczne materiały dźwiękowe dołączone do spraw operacyjnych (łącznie 79 j.a.). Z uwagi na specyfikę przejmowania dokumentacji, ciągłe dopływy do zasobu oraz niemal równoczesną konieczność udostępniania materiałów archiwalnych proces opracowania dokumentacji odbywa się równolegle z jej przejmowaniem i udostępnianiem. Podstawą systemu informacji archiwalnej w Instytucie Pamięci Narodowej pozostają spisy zdawczo-odbiorcze. Całość dokumentacji aktowej i mikrofilmowej (z wyjątkiem akt paszportowych) została zewidencjonowana w systemie CA. Ewidencjonowaniu fotografii służy system ZEUS, w którym zamieszczono około 6200 fotografii z zasobu krakowskiego Oddziału. Dokumentacja filmowa i dźwiękowa została w większości zdigitalizowana i udostępniana jest na nośnikach DVD. |
Przewodniki i informatory (publikacje o jednostce): | Instytut Pamięci Narodowej - Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu. Oddział w Krakowie. Informacja o działalności (okres 15 IX 2000-15 XII 2003), Kraków 2003; Instytut Pamięci Narodowej - Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu. Oddział w Krakowie 2000-2005, Kraków 2005; A. Czocher, R. Dyrcz, J. Kwilosz, Informator o zasobie historycznym archiwum krakowskiego Oddziału Instytutu Pamięci Narodowej i zasadach jego udostępniania, Kraków 2008; Oddział Instytutu Pamięci Narodowej w Krakowie [w:] Informator o zasobie archiwalnym Instytutu Pamięci Narodowej (stan na dzień 31 grudnia 2008 r.), pod red. Jerzego Bednarka i Rafała Leśkiewicza, Warszawa 2009, s. 667-730; R. Dyrcz, Zasób ewidencyjny archiwum Oddziału Instytutu Pamięci Narodowej w Krakowie - gromadzenie, struktura, digitalizacja i udostępnianie [w:] Wartość naukowa i stan opracowania zasobu archiwalnego Instytutu Pamięci Narodowej. (Studia i materiały poznańskiego IPN, t. XIII), Poznań-Warszawa 2010, s. 61-74. |
Udostępnianie dokumentów | |
Godziny otwarcia czytelni: | poniedziałek - piątek 8.30-16.00 |
Czytelnia czynna godzin tygodniowo: | 37 |
Przerwy i ograniczenia czasu udostępniania: | sierpień oraz dni ustawowo wolne od pracy |
Liczba miejsc: | 12 |
Ułatwienia dla niepełnosprawnych: | Nie |
Dojazd: | Z Dworca PKP Kraków Główny - pociąg do stacji Wieliczka Kopalnia, linia MPK nr 304 do przystanku Wieliczka Rynek, liczne busy linii prywatnych |
Zasady udostępniania: | Na podstawie ustawy z dnia 18 grudnia 1998 r. o Instytucie Pamięci Narodowej – Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu (Dz. U. z 2007 r. Nr 63, poz. 424 z późn. zm.) oraz ustawy z dnia 18 października 2006 r. o ujawnianiu informacji o dokumentach organów bezpieczeństwa państwa z lat 1944–1990 oraz treści tych dokumentów (Dz. U. z 2007 r. Nr 63 poz. 425 z późn. zm.), IPN realizuje następujące typy wniosków: (1) o udostępnienie do wglądu dokumentów; (2) o udostępnienie dokumentów osobowych dotyczących pracownika lub funkcjonariusza organów bezpieczeństwa państwa; (3) o udostępnienie dokumentów na potrzeby prowadzenia badań naukowych oraz publikacji materiału prasowego; (4) o udostępnienie dokumentów w celu wykonywania zadań ustawowych; (5) o udostępnienie do wglądu kopii akt spraw lustracyjnych; (6) o udostępnienie informacji zawartych w dokumentach organów bezpieczeństwa państwa dotyczących osób pełniących funkcje publiczne; (7) o wydanie zaświadczenia stwierdzającego, czy dane osobowe wnioskodawcy są tożsame z danymi osobowymi, które znajdują się w katalogu funkcjonariuszy, współpracowników, kandydatów na współpracowników organów bezpieczeństwa państwa, o których mowa w art. 5 ustawy o IPN, oraz innych osób, udostępnionym w Instytucie Pamięci od dnia 26 listopada 2004 r. Udostępnienie wybranych kolekcji, zespołów i zbiorów archiwalnych warunkują również dwustronne umowy zawierane pomiędzy IPN i instytucjami współpracującymi, w szczególności zagranicznymi, oraz osobami prywatnymi (dot. kolekcji, zbiorów oraz archiwów prywatnych i rodzinnych). Nie udostępnia się materiałów w złym stanie technicznym oraz materiałów poddanych czynnościom cyfryzacji. |
Usługi konserwatorskie i reprograficzne | |
Konserwacja archiwaliów – pracownia: | Nie |
Reprografia: | Tak |
Fotokopie: | Nie |
Mikrofilmy: | Nie |
Fotografie aparatem własnym: | Nie |
Digitalizacja: | Tak |
Kontakt | |
Miejscowość: | Polska, woj. małopolskie, Wieliczka |
Kod pocztowy: | PL 32-020 |
Ulica: | pl. Skulimowskiego 1 |
Strona WWW: | http://www.ipn.gov.pl |
Telefony: | 12 289 14 00 |
Fax: | 12 289 14 00 |
E-Mail: | obuiad.krakow@ipn.gov.pl |
Osoba kierująca jednostką | |
Funkcja | Naczelnik |
Imię i nazwisko: | Rafał Dyrcz |
Data powołania: | 2005 |
E-Mail: | obuiad.krakow@ipn.gov.pl |
Telefon: | 12 289 14 00 |
Fax: | 12 289 14 01 |
Inwentarz archiwalny udostępnił do tej pory | ||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
0 | 0 | 2 | 4 | 9 | 4 | 7 | 8 | 1 | ||
rekordów |
Trudne początki
Zbudowanie od podstaw archiwum IPN, zgromadzenie w nim prawie 90 kilometrów akt wraz z ich równoczesnym udostępnianiem, to przedsięwzięcie organizacyjne bez precedensu w najnowszych dziejach polskich archiwów. Co oznacza 90 kilometrów? Wyobraźcie sobie Państwo 90 km książek, ustawionych jedna za drugą, stykających się grzbietami...

Nie tylko akta
Nasz zasób archiwalny to dokumenty papierowe, mikrofilmy, fotografie (ok. 39 mln zdjęć), nagrania filmowe (ponad 2000 j.a.) i dźwiękowe (ok. 1450 j.a.). Znaczną część zasobu stanowią kartoteki, liczące ponad 10 000 mb.

Nowe inicjatywy: centralny system informacji archiwalnej
W październiku 2009 r. w czytelniach Instytutu udostępniliśmy system informacji archiwalnej „Nexus” (łac. „węzeł”), w którym zintegrowano kilkaset funkcjonujących w archiwach baz danych. Baza „Nexus” stanowi punkt wyjścia dla inwentarza publicznego.

Nowe inicjatywy: projekt digitalizacji
Od 2009 r. budujemy archiwum cyfrowe. Postać elektroniczną otrzymują akta spraw, kartoteki, fotografie, filmy i nagrania. Wkrótce uruchomimy projekt przeniesienia baz danych wykorzystywanych przez Służbę Bezpieczeństwa w ramach tzw. ewidencji operacyjnej. Nasze archiwum cyfrowe jest największym archiwum elektronicznym w kraju.

NOWE INICJATYWY: portal "Archiwum Pełne Pamięci"
Archiwum IPN, poczuwając się do odpowiedzialności za dokumentowanie losów Polaków, świadków i uczestników historii, doświadczonych w wyniku wydarzeń lat 1917-1990 uruchomiło projekt „Archiwum Pełne Pamięci” (http://archiwumpamieci.pl). Jest on częścią szerszej kampanii mającej na celu uświadomienie osobom posiadającym w prywatnych zbiorach ciekawe dokumenty, fotografie, wspomnienia i relacje o możliwości ich przekazania do Archiwum IPN.(zobacz zwiastun spotu)

NOWE INICJATYWY: portal "Trzecia pielgrzymka papieża Jana Pawła II do Polski w dokumentach zasobu IPN"
8 czerwca 2017 r., w 30. rocznicę rozpoczęcia trzeciej pielgrzymki papieża Jana Pawła II do Polski Archiwum IPN uruchomiło tematyczny portal internetowy. Na stronie http://www.trzeciapielgrzymka.ipn.gov.pl znajdą Państwo skany dokumentów, fotografie, filmy, mapy i inne interesujące pamiątki ostatniej podróży papieża Jana Pawła II do Polski Ludowej.(zobacz zwiastun portalu)

Nowe oblicze archiwum
W październiku 2012 r. rozpoczęliśmy wdrożenie aplikacji „Cyfrowe Archiwum”. Umożliwia ona sprawne i szybkie dotarcie do dokumentów i informacji przechowywanych w naszym archiwum. System komputerowy poprawi komunikację między dokumentami a użytkownikiem, umożliwiając mu samodzielne przeprowadzanie kwerend i skróci czas naukowej komunikacji zobacz zwiastun.

Inwentarz publiczny
W inwentarzu publikujemy opisy jednostek archiwalnych przechowywanych w archiwum IPN. Stanowi to pierwszy krok na drodze przybliżenia użytkownikowi zasobu archiwalnego Instytutu przybliżenia dziejów dwóch pokoleń Polaków.

- Organy represji i administracji III Rzeszy Niemieckiej
- Organy represji Związku Socjalistycznych Republik Sowieckich
- Cywilne organy bezpieczeństwa państwa
- Wojskowe organy bezpieczeństwa państwa
- Wojska wewnętrzne
- Jednostki i administracja wojskowa
- Cywilne organy wymiaru sprawiedliwości, w tym sądy specjalne, prokuratury powszechne oraz sądy powszechne
- Wojskowe organy wymiaru sprawiedliwości, w tym prokuratury wojskowe oraz sądy wojskowe
- Więziennictwo oraz instytucje penitencjarne, w tym więzienia, zakłady karne, areszty oraz inne miejsca odosobnienia
- Komisja Badania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu oraz krajowe i zagraniczne organy i instytucje badania i ścigania zbrodni niemieckich
- Organy administracji publicznej, urzędy, instytucje oraz organizacje społeczno-polityczne, w tym pozasądowe organy wymiaru sprawiedliwości oraz archiwa organizacji niepodległościowych i oporu społecznego
- Archiwa osobiste i kolekcje
- Zbiory archiwalne, w tym dokumenty z archiwów zagranicznych lub ich kopie gromadzone na zasadzie zbiorów