Oddziałowe Archiwum Instytutu Pamięci Narodowej w Rzeszowie (OAIPN w Rzeszowie) | |
---|---|
Informacje o archiwum | |
Kod jednostki: | 322 |
Nazwa jednostki/Akronim nazwy: | Oddziałowe Archiwum Instytutu Pamięci Narodowej w Rzeszowie (OAIPN w Rzeszowie) |
Podstawa prawna: | Ustawa z dnia 18.12.1998 r. o Instytucie Pamięci Narodowej - Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu (Dz.U.07.63.424 ze zm.), ustawa z dnia 18.10.2006 r. o ujawnianiu informacji o dokumentach organów bezpieczeństwa państwa z lat 1944 – 1990 oraz treści tych dokumentów (Dz.U.07.63.425 ze zm.) |
Tytuł prawny: | instytucja publiczna |
Forma zarządu: | administracja państwowa |
Typ zasobu archiwum: | archiwum historyczne |
Informacje o zasobie: | Oddziałowe Archiwum Instytutu Pamięci Narodowej (dalej: OAIPN w Rzeszowie) regularne gromadzenie zasobu archiwalnego rozpoczęło w sierpniu 2001 r. W obrębie oddziaływania rzeszowskiego Oddziału IPN znalazły się tereny byłych województw: krośnieńskiego, przemyskiego, rzeszowskiego i tarnobrzeskiego. Stan zasobu na dzień 31 marca 2012 r. wynosi 2939,04 mb. Na zasób archiwalny OAIPN w Rzeszowie składają się materiały przekazywane przez: Delegaturę Urzędu Ochrony Państwa, następnie jej sukcesora - Delegaturę Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego w Rzeszowie, są to akta operacyjne, kontrolno-śledcze oraz administracyjne; Podkarpacką Komendę Wojewódzką Policji w Rzeszowie oraz podległe jej komendy powiatowe i miejskie, znajdują się tu akta Milicji Obywatelskiej z lat 1944-1954 oraz akta Służby Bezpieczeństwa, które znalazły się w archiwach policyjnych, akta osobowe funkcjonariuszy organów bezpieczeństwa państwa PRL: Służby Bezpieczeństwa z lat 1944-1990 oraz funkcjonariuszy Milicji Obywatelskiej przyjętych do służby w latach 1944-1954, akta operacyjne, śledcze oraz administracyjne wytworzone przez jednostki Milicji Obywatelskiej w latach 1944-1954, Komendę Wojewódzką Milicji Obywatelskiej w Rzeszowie oraz podległe jej komendy powiatowe, komisariaty i posterunki MO oraz akta paszportowe wytworzone przed 1990 r. Wśród materiałów przejętych z Zakładów karnych i aresztów śledczych z woj. podkarpackiego, znajdują się akta osobowe funkcjonariuszy więziennictwa przyjętych do służby w latach 1944-1956 (areszty i więzienia były w latach 1944-1954 podporządkowane Ministerstwu Bezpieczeństwa Publicznego, a następnie w latach 1954-1956 wchodziły w skład struktur podległych Ministerstwu Spraw Wewnętrznych), akta osób internowanych w okresie stanu wojennego przejęte z Aresztów Śledczych w: Rzeszowie i Nisku oraz Zakładów Karnych w: Łupkowie i Uhercach; akta penitencjarne osób aresztowanych lub skazanych za działalność polityczną i osadzonych w zakładach karnych i aresztach śledczych na terenie obecnego województwa podkarpackiego głównie w latach 70. i 80. oraz księgi więzienne z lat 1944-1956 (większość z nich została przejęta przez Okręgową Komisję Badania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu w Rzeszowie w 1990 r. i przekazana do zasobu Instytutu Pamięci Narodowej wraz z pozostałymi aktami Komisji w 2001 r.). Organy wymiaru sprawiedliwości reprezentowane są przez materiały przejęte z sądów okręgowych i rejonowych, podległych Sądowi Apelacyjnemu w Rzeszowie oraz prokuratur okręgowych i rejonowych, podległych Prokuraturze Apelacyjnej w Rzeszowie. Można wymienić wśród nich akta prokuratorskie, akta spraw o charakterze politycznym prowadzonych przed sądami powszechnymi w okresie PRL oraz akta sądowych spraw cywilnych „o uznanie za zmarłego” z drugiej połowy lat 40, zawierające m.in. zebraną dokumentację dotyczącą osób, które zginęły w czasie działań wojennych lub zostały zamordowane w wyniku represji hitlerowskich w obozach, gettach i publicznych egzekucjach. Archiwa państwowe użyczyły materiały sądów i prokuratur wojskowych działających na terenie objętym działalnością rzeszowskiego Oddziału Instytutu Pamięci Narodowej, a które orzekały w sprawach prowadzonych także przeciwko osobom cywilnym prowadzącym działalność na rzecz niepodległego bytu państwa polskiego. Są to akta Wojskowej Prokuratury Rejonowej w Rzeszowie obejmujące lata 1946-1955 oraz akta procesowe sądów wojskowych, m.in. Wojskowego Sądu Rejonowego w Rzeszowie, obejmujące lata 1946-1954, Wojskowych Sądów Garnizonowych w: Rzeszowie i Przemyślu z lat 1945-1946 oraz Wojskowego Sądu Grupy Operacyjnej „Wisła” z 1947 r. Wśród materiałów Okręgowej Komisji Badania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu w Rzeszowie znajdują się głównie akta administracyjne, badawcze i dokumentacyjne, ale też część akt śledczych oraz zbiory zgromadzone przez Okręgową Komisję w Rzeszowie, działającą w latach 1965-2000, oraz jej poprzednika działającego w latach 1945-1948 czyli Okręgową Komisję Badania Zbrodni Niemieckich w Rzeszowie -Tarnowie. W skład zbiorów zgromadzonych przez Okręgową Komisję wchodziły m.in.: akta Wydziału Więziennictwa Wojewódzkiego Urzędu Bezpieczeństwa Publicznego w Rzeszowie (akta administracyjne, księgi więzienne oraz odpisy wyroków śmierci wydanych głównie przez sądy wojskowe wobec osób prowadzących działalność na rzecz niepodległego bytu państwa polskiego w latach 1944-1949); akta Centralnego Więzienia w Rzeszowie z lat 1954-1956 (akta administracyjne, księgi więzienne oraz akta penitencjarne osób skazanych w sprawach politycznych); afisze i obwieszczenia niemieckich władz okupacyjnych z lat 1939-1944; akta prokuratorskie i sądowe spraw prowadzonych w okresie powojennym przeciwko zbrodniarzom hitlerowskim; akta i kartoteki niemieckich instytucji okupacyjnych z lat 1939-1944; ankiety sporządzone przez różne instytucje państwowe dokumentujące rozmiar hitlerowskich zbrodni wojennych. Darowizny stanowią stosunkowo niewielką, ale cenną grupę materiałów przekazanych przez osoby prywatne. Zbiór ten stanowią różnorodne dokumenty oraz fotografie dotyczące zarówno osobistego życia darczyńców i ich rodzin jak również ważnych wydarzeń historycznych tj.: strajki, stan wojenny, działalność NSZZ „Solidarność”, wizyty papieża Jana Pawła II. |
Przewodniki i informatory (publikacje o jednostce): | Oddział Instytutu Pamięci Narodowej w Rzeszowie [w:] Informator o zasobie archiwalnym Instytutu Pamięci Narodowej (stan na dzień 31 grudnia 2008 roku), pod red. Jerzego Bednarka i Rafała Leśkiewicza, Warszawa 2009, s. 923-961. |
Udostępnianie dokumentów | |
Godziny otwarcia czytelni: | poniedziałek - czwartek 8.00-15.00; piątek 8.00-18.00 |
Czytelnia czynna godzin tygodniowo: | 38 |
Przerwy i ograniczenia czasu udostępniania: | sierpień oraz dni ustawowo wolne od pracy |
Liczba miejsc: | 10 |
Ułatwienia dla niepełnosprawnych: | Tak |
Dojazd: | Siedziba oddziału IPN usytuowana jest w centrum miasta, dojazd ułatwiają tablice informacyjne rozmieszczone na terenie miasta |
Zasady udostępniania: | Na podstawie ustawy z dnia 18 grudnia 1998 r. o Instytucie Pamięci Narodowej – Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu (Dz. U. z 2007 r. Nr 63, poz. 424 z późn. zm.) oraz ustawy z dnia 18 października 2006 r. o ujawnianiu informacji o dokumentach organów bezpieczeństwa państwa z lat 1944–1990 oraz treści tych dokumentów (Dz. U. z 2007 r. Nr 63 poz. 425 z późn. zm.), IPN realizuje następujące typy wniosków: (1) o udostępnienie do wglądu dokumentów; (2) o udostępnienie dokumentów osobowych dotyczących pracownika lub funkcjonariusza organów bezpieczeństwa państwa; (3) o udostępnienie dokumentów na potrzeby prowadzenia badań naukowych oraz publikacji materiału prasowego; (4) o udostępnienie dokumentów w celu wykonywania zadań ustawowych; (5) o udostępnienie do wglądu kopii akt spraw lustracyjnych; (6) o udostępnienie informacji zawartych w dokumentach organów bezpieczeństwa państwa dotyczących osób pełniących funkcje publiczne; (7) o wydanie zaświadczenia stwierdzającego, czy dane osobowe wnioskodawcy są tożsame z danymi osobowymi, które znajdują się w katalogu funkcjonariuszy, współpracowników, kandydatów na współpracowników organów bezpieczeństwa państwa, o których mowa w art. 5 ustawy o IPN, oraz innych osób, udostępnionym w Instytucie Pamięci od dnia 26 listopada 2004 r. Udostępnienie wybranych kolekcji, zespołów i zbiorów archiwalnych warunkują również dwustronne umowy zawierane pomiędzy IPN i instytucjami współpracującymi, w szczególności zagranicznymi, oraz osobami prywatnymi (dot. kolekcji, zbiorów oraz archiwów prywatnych i rodzinnych). Nie udostępnia się materiałów w złym stanie technicznym oraz materiałów poddanych czynnościom cyfryzacji. |
Usługi konserwatorskie i reprograficzne | |
Konserwacja archiwaliów – pracownia: | Tak |
Reprografia: | Tak |
Fotokopie: | Tak |
Mikrofilmy: | Nie |
Fotografie aparatem własnym: | Nie |
Digitalizacja: | Tak |
Kontakt | |
Miejscowość: | Polska, woj. podkrapackie, Rzeszów |
Kod pocztowy: | PL 35-060 |
Ulica: | ul. Słowackiego 18 |
Strona WWW: | http://www.ipn.gov.pl |
Telefony: | 17 860 60 18, 17 860 60 02, 17 860 60 26 |
Fax: | 17 860 60 39 |
E-Mail: | oddzial.rzeszow@.ipn.gov.pl |
Osoba kierująca jednostką | |
Funkcja | Naczelnik |
Imię i nazwisko: | Dariusz Byszuk |
Data powołania: | 2007 |
E-Mail: | oddzial.rzeszow@ipn.gov.pl |
Telefon: | 17 860 60 02, 17 860 60 03 |
Fax: | 17 860 60 43 |
Inwentarz archiwalny udostępnił do tej pory | ||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
0 | 0 | 2 | 4 | 9 | 4 | 7 | 7 | 9 | ||
rekordów |
Trudne początki
Zbudowanie od podstaw archiwum IPN, zgromadzenie w nim prawie 90 kilometrów akt wraz z ich równoczesnym udostępnianiem, to przedsięwzięcie organizacyjne bez precedensu w najnowszych dziejach polskich archiwów. Co oznacza 90 kilometrów? Wyobraźcie sobie Państwo 90 km książek, ustawionych jedna za drugą, stykających się grzbietami...

Nie tylko akta
Nasz zasób archiwalny to dokumenty papierowe, mikrofilmy, fotografie (ok. 39 mln zdjęć), nagrania filmowe (ponad 2000 j.a.) i dźwiękowe (ok. 1450 j.a.). Znaczną część zasobu stanowią kartoteki, liczące ponad 10 000 mb.

Nowe inicjatywy: centralny system informacji archiwalnej
W październiku 2009 r. w czytelniach Instytutu udostępniliśmy system informacji archiwalnej „Nexus” (łac. „węzeł”), w którym zintegrowano kilkaset funkcjonujących w archiwach baz danych. Baza „Nexus” stanowi punkt wyjścia dla inwentarza publicznego.

Nowe inicjatywy: projekt digitalizacji
Od 2009 r. budujemy archiwum cyfrowe. Postać elektroniczną otrzymują akta spraw, kartoteki, fotografie, filmy i nagrania. Wkrótce uruchomimy projekt przeniesienia baz danych wykorzystywanych przez Służbę Bezpieczeństwa w ramach tzw. ewidencji operacyjnej. Nasze archiwum cyfrowe jest największym archiwum elektronicznym w kraju.

NOWE INICJATYWY: portal "Archiwum Pełne Pamięci"
Archiwum IPN, poczuwając się do odpowiedzialności za dokumentowanie losów Polaków, świadków i uczestników historii, doświadczonych w wyniku wydarzeń lat 1917-1990 uruchomiło projekt „Archiwum Pełne Pamięci” (http://archiwumpamieci.pl). Jest on częścią szerszej kampanii mającej na celu uświadomienie osobom posiadającym w prywatnych zbiorach ciekawe dokumenty, fotografie, wspomnienia i relacje o możliwości ich przekazania do Archiwum IPN.(zobacz zwiastun spotu)

NOWE INICJATYWY: portal "Trzecia pielgrzymka papieża Jana Pawła II do Polski w dokumentach zasobu IPN"
8 czerwca 2017 r., w 30. rocznicę rozpoczęcia trzeciej pielgrzymki papieża Jana Pawła II do Polski Archiwum IPN uruchomiło tematyczny portal internetowy. Na stronie http://www.trzeciapielgrzymka.ipn.gov.pl znajdą Państwo skany dokumentów, fotografie, filmy, mapy i inne interesujące pamiątki ostatniej podróży papieża Jana Pawła II do Polski Ludowej.(zobacz zwiastun portalu)

Nowe oblicze archiwum
W październiku 2012 r. rozpoczęliśmy wdrożenie aplikacji „Cyfrowe Archiwum”. Umożliwia ona sprawne i szybkie dotarcie do dokumentów i informacji przechowywanych w naszym archiwum. System komputerowy poprawi komunikację między dokumentami a użytkownikiem, umożliwiając mu samodzielne przeprowadzanie kwerend i skróci czas naukowej komunikacji zobacz zwiastun.

Inwentarz publiczny
W inwentarzu publikujemy opisy jednostek archiwalnych przechowywanych w archiwum IPN. Stanowi to pierwszy krok na drodze przybliżenia użytkownikowi zasobu archiwalnego Instytutu przybliżenia dziejów dwóch pokoleń Polaków.

- Organy represji i administracji III Rzeszy Niemieckiej
- Organy represji Związku Socjalistycznych Republik Sowieckich
- Cywilne organy bezpieczeństwa państwa
- Wojskowe organy bezpieczeństwa państwa
- Wojska wewnętrzne
- Jednostki i administracja wojskowa
- Cywilne organy wymiaru sprawiedliwości, w tym sądy specjalne, prokuratury powszechne oraz sądy powszechne
- Wojskowe organy wymiaru sprawiedliwości, w tym prokuratury wojskowe oraz sądy wojskowe
- Więziennictwo oraz instytucje penitencjarne, w tym więzienia, zakłady karne, areszty oraz inne miejsca odosobnienia
- Komisja Badania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu oraz krajowe i zagraniczne organy i instytucje badania i ścigania zbrodni niemieckich
- Organy administracji publicznej, urzędy, instytucje oraz organizacje społeczno-polityczne, w tym pozasądowe organy wymiaru sprawiedliwości oraz archiwa organizacji niepodległościowych i oporu społecznego
- Archiwa osobiste i kolekcje
- Zbiory archiwalne, w tym dokumenty z archiwów zagranicznych lub ich kopie gromadzone na zasadzie zbiorów