Trudne początki

Zbudowanie od podstaw archiwum IPN, zgromadzenie w nim prawie 90 kilometrów akt wraz z ich równoczesnym udostępnianiem, to przedsięwzięcie organizacyjne bez precedensu w najnowszych dziejach polskich archiwów. Co oznacza 90 kilometrów? Wyobraźcie sobie Państwo 90 km książek, ustawionych jedna za drugą, stykających się grzbietami...

Image

NOWE INICJATYWY: portal "Archiwum Pełne Pamięci"

Archiwum IPN, poczuwając się do odpowiedzialności za dokumentowanie losów Polaków, świadków i uczestników historii, doświadczonych w wyniku wydarzeń lat 1917-1990 uruchomiło projekt „Archiwum Pełne Pamięci” (http://archiwumpamieci.pl). Jest on częścią szerszej kampanii mającej na celu uświadomienie osobom posiadającym w prywatnych zbiorach ciekawe dokumenty, fotografie, wspomnienia i relacje o możliwości ich przekazania do Archiwum IPN.
(zobacz zwiastun spotu)

Image

NOWE INICJATYWY: portal "Trzecia pielgrzymka papieża Jana Pawła II do Polski w dokumentach zasobu IPN"

8 czerwca 2017 r., w 30. rocznicę rozpoczęcia trzeciej pielgrzymki papieża Jana Pawła II do Polski Archiwum IPN uruchomiło tematyczny portal internetowy. Na stronie http://www.trzeciapielgrzymka.ipn.gov.pl znajdą Państwo skany dokumentów, fotografie, filmy, mapy i inne interesujące pamiątki ostatniej podróży papieża Jana Pawła II do Polski Ludowej.
(zobacz zwiastun portalu)

Image
Image

Informator o zasobie archiwalnym IPN całościowo opisuje zgromadzone w Instytucie archiwalia

Charakterystyka archiwalna podzespołu
Przyporządkowanie w archiwum Instytutu
Dział archiwum: Cywilne organy bezpieczeństwa państwa
Nazwa zespołu (zbioru) archiwalnego: Wojewódzki Urząd Spraw Wewnętrznych w Bydgoszczy [1945] 1983-1990
Podzespół: Wojewódzki Urząd Spraw Wewnętrznych w Bydgoszczy 1983-1990
Daty dokumentów w podzespole
Data początkowa: 1983
Data końcowa: 1990
Informacje o podzespole
Zasięg terytorialny oddziaływania: Od roku 1975 w skład województwa bydgoskiego weszły: m i a s t a: Bydgoszcz, Barcin, Chojnice, Czersk, Gniewkowo, Inowrocław, Janikowo, Janowiec Wielkopolski, Kamień Krajeński, Kcynia, Koronowo, Kruszwica, Łabiszyn, Mogilno, Mrocza, Nakło nad Notecią, Nowe, Pakość, Sępólno Krajeńskie, Solec Kujawski, Strzelno, Szubin, Świecie, Trzemeszno, Tuchola, Więcbork i Żnin, g m i n y: Barcin, Białe Błota, Brusy, Bukowiec, Cekcyn, Chełmce, Chojnice, Czersk, Dąbrowa, Dąbrowa Biskupia, Dąbrowa Chełmińska, Dobrcz, Dragacz, Drzycim, Gąsawa, Gębice, Gniewkowo, Gorzyce, Gostycyn, Inowrocław, Janowiec, Jeziora Wielkie, Jeżewo, Kamień Krajeński, Kcynia, Kęsowo, Koronowo, Kruszwica, Lniano, Lubiewo, Łabiszyn, Mogilno, Mrocza, Nakło nad Notecią, Nowa Wieś Wielka, Nowe, Ogorzeliny, Osie, Osielsko, Pakość, Pruszcz, Rogowo, Rojewo, Rytel, Sadki, Serock, Sępólno Krajeńskie, Sicienko, Solec Kujawski, Sośno, Strzelno, Szubin, Ślesin, Śliwice, Świecie, Trzemeszno, Tuchola, Warlubie, Więcbork, Złotniki Kujawskie i Żnin (podstawa prawna: Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 30 maja 1975 r. w sprawie określenia miast oraz gmin wchodzących w skład województw, Dz.U.1975.17.92).
Charakterystyka archiwalna: Ustawa o urzędzie Ministra Spraw Wewnętrznych i zakresie podległych mu organów z 14 lipca 1983 r. wprowadziła nowe nazwy jednostek terenowych, a mianowicie dotychczasowe Komendy Wojewódzkie MO kierowane przez komendantów wojewódzkich MO zostały zastąpione przez Wojewódzkie Urzędy Spraw Wewnętrznych z szefami WUSW na czele. Natomiast Komendy Miejskie MO z komendantami miejskimi MO i Komisariaty MO z kierownikami zostały zamienione na Rejonowe (Miejskie) Urzędy Spraw Wewnętrznych z szefami RUSW na czele. Zmiany organizacyjne zostały wprowadzone w życie z dniem 1 sierpnia 1983 r. Istotniejsze znaczenie miała rozbudowa struktur terenowych SB, która wypełniła pustkę po zlikwidowanych w 1975 roku Komendach Powiatowych MO. W 1983 roku podjęły działalność Rejonowe Urzędy Spraw Wewnętrznych w: Bydgoszczy, Chojnicach, Inowrocławiu, Koronowie, Mogilnie, Nakle nad Notecią, Sępólnie Krajeńskie, Szubinie, Świeciu, Tucholi, Żninie. Wszystkie komórki organizacyjne SB szczebla rejonowego podlegały bezpośrednio zastępcy kierownika komisariatu MO/szefa RUSW ds. SB. Struktura pionu SB w Wojewódzkim Urzędzie Spraw Wewnętrznych w Bydgoszczy w 1983 r. wyglądała następująco: Wydział II, Wydział III, Wydział IV, Wydział V, Inspektorat I, Inspektorat Ochrony Przemysłu, Inspektorat Analityczno-Informacyjny zastępcy szefa WUSW ds. SB, Wydział „C”, Wydział „B”, Wydział „W”, Wydział „ T”, Samodzielna Sekcja „A”, Wydział Paszportów. Na mocy decyzji Ministra Spraw Wewnętrznych z 8 grudnia 1983 r., Wydział Łączności z dniem 1 stycznia 1984 r. został podporządkowany bezpośredniemu nadzorowi zastępcy szefa Wojewódzkiego Urzędu Spraw Wewnętrznych ds. SB W 1985 r. powołany został Wydział VI - zajmował się ochroną kompleksu gospodarki żywnościowej oraz przede wszystkim organizacji społeczno-politycznych działających na wsi (zagadnienie znajdujące się w latach 1981-1984 w kompetencji Wydziału IV), leśnictwa, przemysłu drzewnego (zagadnienie znajdujące się dotychczas w kompetencjach Wydziału V), ochroną środowiska i gospodarki wodnej (zagadnieniem tym dotychczas zajmował się Wydział III). Inspektorat Ochrony Funkcjonariuszy (jednostka powstała 15 grudnia 1984 r.) – zajmował się zwalczaniem przypadków przestępczości pospolitej (o charakterze kryminalnym, korupcyjnym i aferalnym) wśród funkcjonariuszy oraz stał na straży ich „prawomyślności politycznej” zagrożonej przez m.in. nieformalne kontakty z przedstawicielami opozycji. W styczniu 1989 r. został utworzony Inspektorat 2 SB , który zajmował się rozpracowywanie struktur podziemia solidarnościowego. Z dniem 1 listopada 1989r. zlikwidowane zostały Wydziały operacyjne SB: III, IV, V, VI, Inspektorat 2, Inspektorat Ochrony Przemysłu, Inspektorat Analityczno-Informacyjny zastępcy szefa WUSW ds. SB. W ich miejsce zostały utworzone trzy nowe jednostki SB: Wydział Ochrony Konstytucyjnego Porządku Państwa (w oparciu o wydział III SB), Wydział Ochrony Gospodarki (w oparciu o Wydziały V, VI, Inspektorat Ochrony Przemysłu), Wydział Studiów i Analiz (w oparciu o Wydziały IV i Inspektorat 2). Na mocy styczniowego Zarządzenia organizacyjnego nr 0162/Org. Dyrektora Biura Organizacyjno-Prawnego MSW i rozkazu organizacyjnego Szefa WUSW z dniem 1 lutego 1990 r na terenie województwa bydgoskiego wszystkie etaty SB w RUSW zostały unieważnione. Likwidację Służby Bezpieczeństwa przeprowadzono na mocy ustawy z 6 kwietnia 1990 r. Ustawa weszła w życie 10 maja 1990 r. Dokumentacja spraw zakończonych gromadzona była w Wydziale „C”. Do archiwum Wydziału „C” trafiały materiały archiwalne wytworzone przez struktury resortu spraw wewnętrznych, które znalazły się w obrębie województwa bydgoskiego, tj. Bydgoszczy, Chojnicach, Inowrocławiu, Koronowie, Mogilnie, Nakle nad Notecią, Sępólnie Krajeńskie, Szubinie, Świeciu, Tucholi, Żninie. Dokumentacja została uporządkowana wg inwentarzy archiwalnych i nadanych im numerów inwentarza w Wydziale „C”, z zachowaniem oznaczenia podserii cyframi rzymskimi: I - akta osobowych źródeł informacji, II - akta spraw agenturalno-poszukiwawczych z lat 40 i 50 – tych, II – akta rozpracowań operacyjnych, III – akta postępowań przygotowawczych, IV – akta obiektowe, V – akta osobowe funkcjonariuszy SB, VI – akta osobowe funkcjonariuszy MO, VII – akta osobowe pracowników cywilnych. Akta administracyjne usystematyzowano wg komórek organizacyjnych/wydziałów Wojewódzkiego Urzędu Spraw Wewnętrznych w Bydgoszczy oraz wg poszczególnych jednostek terenowych województwa bydgoskiego. Akta administracyjne to głównie przepisy i dokumenty jednostek organizacyjnych resortu spraw wewnętrznych wytworzone w związku z ich działalnością. W grupie akt administracyjnych znalazły się zaliczone w instrukcji do materiałów operacyjnych wytyczne, korespondencja i zarządzenia dotyczące pracy operacyjnej z uwagi na ich wcześniejsze tam usytuowanie. Podobny układ zastosowano w stosunku do materiałów o charakterze obronnym posiłkując się wewnętrzną strukturą twórcy akt. Akta obronne to wszelkie materiały związane z przygotowaniem do działań na wypadek zewnętrznego zagrożenia bezpieczeństwa państwa i wojny.