Charakterystyka zespołu (zbioru) archiwalnego | |
---|---|
Nazwa zespołu (zbioru) archiwalnego: | Prokuratura Marynarki Wojennej w Gdyni [1945] 1946-1996 [2006] |
Przyporządkowanie w archiwum Instytutu | |
Dział archiwum: | Wojskowe organy wymiaru sprawiedliwości, w tym prokuratury wojskowe oraz sądy wojskowe |
Daty dokumentów w zespole (zbiorze) archiwalnym | |
Anteriora: | 1970 |
Data początkowa: | 1945 |
Data końcowa: | 1996 |
Posteriora: | 2014 |
Informacje o aktotwórcy | |
Zasięg terytorialny oddziaływania: | województwo gdańskie (1945-1990) |
Dzieje ustrojowe aktotwórcy: | Wojskowa Prokuratura Marynarska w Gdańsku (1945-1946). Wojskowa Prokuratura Marynarki Wojennej i Garnizonu Gdyńskiego (1946). Prokuratura Marynarki Wojennej w Gdyni (1946-1961). Prokuratura Garnizonowa Marynarki Wojennej w Gdyni (1962-1974). Prokuratura Marynarki Wojennej w Gdyni (1974-1996). |
Charakterystyka archiwalna zespołu (zbioru) archiwalnego | |
Dzieje zespołu (zbioru) archiwalnego: | Po rozformowaniu Prokuratury Marynarki Wojennej w Gdyni wytworzona przez nią dokumentacja, która nie była potrzebna do bieżącej działalności prawnemu następcy gdyńskiego PMW, została przekazana do Archiwum Marynarki Wojennej w Gdyni. W 2004 r. część z tej dokumentacji została przekazana do archiwum IPN w Gdańsku. |
Charakterystyka zawartości zespołu (zbioru) archiwalnego: | W wyniku działalności Prokuratury Marynarki Wojennej (PMW) w Gdyni powstała dokumentacja stanowiąca ogromny materiał badawczy, którego najciekawszą częścią stanowią akta spraw karnych, rozkazy prokuratora PMW w Gdyni i okresowe sprawozdania z działalności prokuratury. Akta spraw karnych pozwalają m.in. na ustalenie danych osób z aparatu śledczego, które nadużyły swojej władzy oraz mogą stanowić materiał dowodowy w postępowaniach sądowych o unieważnienie wyroku i przyznanie odszkodowania za doznane represje. Na ich podstawie można też badać działalność opozycji antykomunistycznej w Marynarce Wojennej. Z kolei sprawozdania statystyczne i opisowe działalności prokuratury oraz rozkazy prokuratora gdyńskiej PMW i naczelnych organów sądownictwa i prokuratury wojskowej (Departamentu Służby Sprawiedliwości MON, Zarządu Sądownictwa Wojskowego, Naczelnej Prokuratury Wojskowej) są niezbędne dla poznania jej struktury organizacyjnej oraz zasad funkcjonowania. Poza tym umożliwiają poznanie charakteru kontaktów omawianej jednostki wojskowej z innymi instytucjami tj. Informacja Marynarki Wojennej. Można w nich także odnaleźć opisy sytuacji społeczno-politycznej na terenie województwa gdańskiego, a analizy i zestawienia problemowe przygotowywane dla władz zwierzchnich i I sekretarza komitetu wojewódzkiego partii komunistycznej pozwalają poznać zasad kreowania polityki karnej prowadzonej przez prokuratora PMW w Gdyni. |
Sposób uporządkowania akt: | Ze względu na rodzaj zgromadzonej w tym zespole archiwalnym dokumentacji wyodrębniono następujące serie: akta administracyjne, akta spraw prokuratorskich oraz pomoce ewidencyjne. Jeżeli chodzi o metodę porządkowania zespołu zdecydowano, że najodpowiedniejszą dla niego metodą będzie odtworzenie układu pierwotnego w wariancie ścisłym, polegającym na rekonstrukcji układu zarejestrowanego za pomocą sygnatur. Dla odtworzenia układu akt w poszczególnych seriach posłużono się repertoriami (akta spraw prokuratorskich), opisami teczek (akta administracyjne) oraz wykazem pomocy kancelaryjnych z Tymczasowego regulaminu urzędowania sądów i prokuratur wojskowych (pomoce ewidencyjne). Po wyodrębnieniu z zasobu archiwalnego gdańskiego IPN akt, których twórcą była PMW w Gdyni, przystąpiono do ich segregacji na serie zgodnie z podziałem opracowanym podczas studiów wstępnych. Następnie przeprowadzono systematyzację jednostek w seriach zgodnie z pierwotnym układem kancelaryjnym. W ramach serii: Akta administracyjne, w pierwszej kolejności ułożono akta jawne, a następnie niejawne (tajne, ściśle tajne). Pomoce ewidencyjne ułożono według układu opartego na wykazie zamieszczonym w Tymczasowym regulaminie urzędowania sądów i prokuratur wojskowych. Systematyzację ostatniej serii akt, którą stanowią akta spraw prokuratorskich, przeprowadzono w oparciu o ich sygnaturę, będącą odbiciem układu zarejestrowanego w repertoriach Prokuratury. Po wykonaniu omówionych czynności ułożono serie akt w ramach zespołu. Na początku umieszczono akta administracyjne), następnie pomoce ewidencyjne w postaci m.in. repertoriów i skorowidzów, a na końcu akta spraw prokuratorskich. Zgodnie z zasadami metodyki archiwalnej po ułożeniu serii należałoby przeprowadzić sygnowanie jednostek archiwalnych w obrębie zespołu (jednostkom powinno się nadać sygnaturę ciągłą cyframi arabskimi w kolejności zgodnej z układem przyjętym w czasie porządkowania), jednak zgodnie z przyjętą w IPN metodą ewidencjonowania, akta PMW w Gdyni w momencie włączenia ich do zasobu otrzymały sygnatury składające się z oznaczenia: literowego przewidzianego dla oddziału IPN w Gdańsku (IPN Gd) i liczbowego stanowiącego numer kolejnego wpływu, łamanego na liczbę porządkową. Jeżeli chodzi o kwestie opracowywania technicznego poszczególnych jednostek archiwalnych to akta PMW w Gdyni nie są opracowywane systematycznie, ale opracowuje się je w momencie przygotowywania do wypożyczenia. |
Informacje techniczne o zespole (zbiorze) archiwalnym | |
Język akt: | j. polski |
Wskazówki bibliograficzne | |
Zestawienie bibliografii oraz wykaz źródeł: | Burczyk D., Metody opracowania i rekonstrukcji zespołu archiwalnego: Wojskowy Sąd Rejonowy w Gdańsku (1946-1955), „Przegląd Archiwalny Instytutu Pamięci Narodowej” 2010, nr 3. Burczyk D., Wojskowy Sąd Rejonowy w Gdańsku (1946-1955), Gdańsk 2012 Burczyk D., Wojskowy Sąd Rejonowy w Gdańsku 1946-1955. Inwentarz idealny, Gdańsk 2012 Leśkiewicz R., Wojskowy Sąd Rejonowy w Poznaniu (1946-1955), Organizacja, funkcjonowanie, procesy archiwotwórcze, Warszawa-Poznań 2009. Lityński A., O prawie i sądach początków Polski Ludowej, Białystok 1999. Muszyński J., Zasady ustrojowe sądownictwa wojskowego i prokuratury wojskowej w Polsce Ludowej, Warszawa 1964. Polan-Haraschin J., Organizacja sądownictwa i prokuratury w Wojsku Polskim, „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego. Rozprawy i studia” 1961, t. 40. Skazani na karę śmierci przez Wojskowe Sądy Rejonowe w Bydgoszczy, Gdańsku i Koszalinie 1946-1955, red. D. Burczyk, I. Hałagida, A. Paczoska-Hauke, Gdańsk 2009. Skoczek Z., Organizacja pracy w sądach i prokuraturach wojskowych, „Wojskowy Przegląd Prawniczy” 1948, nr 1-2. Wójcik C., Rola i zadania sądownictwa wojskowego w okresie represji politycznych 1944-1956, „Pamięć i Sprawiedliwość. Biuletyn Głównej Komisji Badania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu - Instytutu Pamięci Narodowej” 1996, nr 39. Zaborski M., Ustrój sądów wojskowych w Polsce w latach 1944-1955, Lublin 2005. |
Inwentarz archiwalny udostępnił do tej pory | ||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
0 | 0 | 2 | , | 2 | 8 | 8 | , | 0 | 8 | 5 |
rekordów |
Trudne początki
Zbudowanie od podstaw archiwum IPN, zgromadzenie w nim prawie 90 kilometrów akt wraz z ich równoczesnym udostępnianiem, to przedsięwzięcie organizacyjne bez precedensu w najnowszych dziejach polskich archiwów. Co oznacza 90 kilometrów? Wyobraźcie sobie Państwo 90 km książek, ustawionych jedna za drugą, stykających się grzbietami...

Nie tylko akta
Nasz zasób archiwalny to dokumenty papierowe, mikrofilmy, fotografie (ok. 39 mln zdjęć), nagrania filmowe (ponad 2000 j.a.) i dźwiękowe (ok. 1450 j.a.). Znaczną część zasobu stanowią kartoteki, liczące ponad 10 000 mb.

Nowe inicjatywy: centralny system informacji archiwalnej
W październiku 2009 r. w czytelniach Instytutu udostępniliśmy system informacji archiwalnej „Nexus” (łac. „węzeł”), w którym zintegrowano kilkaset funkcjonujących w archiwach baz danych. Baza „Nexus” stanowi punkt wyjścia dla inwentarza publicznego.

Nowe inicjatywy: projekt digitalizacji
Od 2009 r. budujemy archiwum cyfrowe. Postać elektroniczną otrzymują akta spraw, kartoteki, fotografie, filmy i nagrania. Wkrótce uruchomimy projekt przeniesienia baz danych wykorzystywanych przez Służbę Bezpieczeństwa w ramach tzw. ewidencji operacyjnej. Nasze archiwum cyfrowe jest największym archiwum elektronicznym w kraju.

NOWE INICJATYWY: portal "Archiwum Pełne Pamięci"
Archiwum IPN, poczuwając się do odpowiedzialności za dokumentowanie losów Polaków, świadków i uczestników historii, doświadczonych w wyniku wydarzeń lat 1917-1990 uruchomiło projekt „Archiwum Pełne Pamięci” (http://archiwumpamieci.pl). Jest on częścią szerszej kampanii mającej na celu uświadomienie osobom posiadającym w prywatnych zbiorach ciekawe dokumenty, fotografie, wspomnienia i relacje o możliwości ich przekazania do Archiwum IPN.(zobacz zwiastun spotu)

NOWE INICJATYWY: portal "Trzecia pielgrzymka papieża Jana Pawła II do Polski w dokumentach zasobu IPN"
8 czerwca 2017 r., w 30. rocznicę rozpoczęcia trzeciej pielgrzymki papieża Jana Pawła II do Polski Archiwum IPN uruchomiło tematyczny portal internetowy. Na stronie http://www.trzeciapielgrzymka.ipn.gov.pl znajdą Państwo skany dokumentów, fotografie, filmy, mapy i inne interesujące pamiątki ostatniej podróży papieża Jana Pawła II do Polski Ludowej.(zobacz zwiastun portalu)

Nowe oblicze archiwum
W październiku 2012 r. rozpoczęliśmy wdrożenie aplikacji „Cyfrowe Archiwum”. Umożliwia ona sprawne i szybkie dotarcie do dokumentów i informacji przechowywanych w naszym archiwum. System komputerowy poprawi komunikację między dokumentami a użytkownikiem, umożliwiając mu samodzielne przeprowadzanie kwerend i skróci czas naukowej komunikacji zobacz zwiastun.

Inwentarz publiczny
W inwentarzu publikujemy opisy jednostek archiwalnych przechowywanych w archiwum IPN. Stanowi to pierwszy krok na drodze przybliżenia użytkownikowi zasobu archiwalnego Instytutu przybliżenia dziejów dwóch pokoleń Polaków.

- Organy represji i administracji III Rzeszy Niemieckiej
- Organy represji Związku Socjalistycznych Republik Sowieckich
- Cywilne organy bezpieczeństwa państwa
- Wojskowe organy bezpieczeństwa państwa
- Wojska wewnętrzne
- Jednostki i administracja wojskowa
- Cywilne organy wymiaru sprawiedliwości, w tym sądy specjalne, prokuratury powszechne oraz sądy powszechne
- Wojskowe organy wymiaru sprawiedliwości, w tym prokuratury wojskowe oraz sądy wojskowe
- Więziennictwo oraz instytucje penitencjarne, w tym więzienia, zakłady karne, areszty oraz inne miejsca odosobnienia
- Komisja Badania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu oraz krajowe i zagraniczne organy i instytucje badania i ścigania zbrodni niemieckich
- Organy administracji publicznej, urzędy, instytucje oraz organizacje społeczno-polityczne, w tym pozasądowe organy wymiaru sprawiedliwości oraz archiwa organizacji niepodległościowych i oporu społecznego
- Archiwa osobiste i kolekcje
- Zbiory archiwalne, w tym dokumenty z archiwów zagranicznych lub ich kopie gromadzone na zasadzie zbiorów